D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• DAHM

  İri, büyük, kocaman, cüsseli, kalın.

• DAHME

  f. Mezar, kabir. türbe. * Donanma geceleri atılan hava fişeği.

• DAHMES

  Sirke tulumu. * Her nesnenin karası.

• DAHN

  Fesâd. * Bulanıklık.

• DAHNA

  Boz renkli.

• DAHR

  Alçalma. Küçülme. Hor ve hakir olma.

• DAHR

  Kaplumbağa. * Dağbaşı.

• DAHR (DUHUR)

  Sürmek. * Irak etmek, uzaklaştırmak. * Horluk.

• DAHRECE

  (Dıhrâc) Yuvarlamak.

• DAHS

  Ayağıyla tepinmek.

• DAHS

  Ön dişler ile ısırmak.

• DAHS

  Koyunun derisiyle eti arasına yüzmek için elini sokmak. * Fesad, ifsâd.

• DAHS

  Sözünü fesâhatle açık bir şekilde söylemek.

• DAHTEN

  f. Bilmek.

• DAHUK

  Geniş yol.

• DAHUL

  Geyik tuzağı. * Canavar tuzağı.

• DAHÜL

  f. Bostan korkuluğu.

• DAHV

  Zâhir olmak, görünmek.

• DAHV

  Atmak, ramy.

• DAHVE

  İlk kuşluk vakti. Güneşin ufukta ilk yükselip yayılmaya başladığı an.

• DAHY

  (Dahv) Yayıp döşemek. * Deve kuşu yumurtası. (Bak: Udhiy) (968 hicri tarihinde vefat eden Ahter-i Kebir lugatının Müellifi, Kur'an-ı Kerimdeki bu kelimeden dünyanın bir elips şeklinde, deve kuşu yumurtası biçiminde yuvarlak olduğuna âdeta inanmış. Bu gün bilinen bu hakikatı bundan üç asır evvel ifşa etmiştir.) (H. Basri Çantay)

• DAHYA'

  (C.: Duhâ) Hayız görmez kadın. * Ağaç ismi.

• DAHYA'

  Rûşen, parlak ve nurlu nesne.

• DAHYE

  Kuşluk vaktinde kesilen koyun.

• DAİ

  Dua eden, duacı. * Sebep. * Davet eden. Muktazi. (Meselâ: Yemek yemek, iştihadan gelen bir lezzet, bir iştiyaktır. Onu yemeğe sevk eder. Buna dai denir.) Resul-ü Ekrem'in (A.S.M.) bir ismi de daidir. * Çağıran. Müezzin.

• DÂİB

  Âdet ve usulünde devam eden. (Bak: De'b)

• DÂİBEYN

  Âdet ve usulünde devam eden iki şey.

• DAİL

  Arık, zayıf, küçük hacimli.

• DAİL

  İçen. Şârib. * Mahvolan. * Zaif.

• DAİM

  Devam eden. (Daimî, daima, daimen şeklinde de söylenir.)

• DAİMA

  (Devam. dan) Her vakit, bir düziye, daimî suretde.

• DAİMÎ

  (Devam. dan) Sürekli, devamlı.

• DAİN

  (C.: Daân) Yünlü olan koyun.

• DAİN

  Asıl. * Mâden. * Doğruluk.

• DAİN

  (Dâyin) Ödünç veren, borca veren. * Alacaklı. İkraz eden.

• DAİR

  Devreden. Dolaşan. Dönen. Bir şeyin etrafını kuşatan. * Belli bir şey hakkında olan. Alâkalı, müteallik.

• DAİRE

  Resmi hükümet makamlarından her biri. * Yazıhane. * Büyük bir idare adamının makamı. * Ev veya apartman katı. * Bir manevi te'sirin hükmü geçtiği mahal. * Sınır içi. * Büro, büyük ev, konak. * Çember, düz yuvarlak şekil. * Mat: Merkezden aynı uzaklıktaki noktaların çevirdiği düzlük parçası. * Hezimet ve musibet. Beliye-i muhita. * Dönüp dolaşıp meydana gelen hâdise ve inkılâb.

• DAİRE-İ ÂFÂK

  Ufuklar dairesi. Çok geniş ve büyük dâire, kâinat.

• DAİRE-İ EHADİYET

  Allah'ın ehadiyetle tecelli ettiği dâire. (Bak: Ehadiyet)

• DAİRE-İ ESBAB

  Sebepler dâiresi. Sebep ve kanunların bulunduğu yer olan maddi âlem.

• DAİRE-İ ESMÂ

  Cenab-ı Hakk'ın isimlerinin sahası ve dairesi.

• DAİRE-İ İMKÂN

  Kâinat. İmkân âlemi. Mükevvenat. Mümkün olan, şartların müsait olduğu âlem. (Daire-i mümkinat da aynı mânada kullanılır.)

• DAİRE-İ MÜMKİNAT

  (Bak: Daire-i imkân)

• DAİRE-İ RESMİYE

  Hükûmet dairesi, resmi daire.

• DAİRE-İ VÜCUB

  Tebeddül ve tagayyür etmeyen ve mümkinat âleminden olmayan âlemler. Esmâ ve Sıfât-ı İlâhiyye gibi. (Bak: Vücub âlemi)

• DAİRE-İ VÜCUD

  Vücud ve varlık dairesi ve sahası.

• DAİREVÎ

  Daire şeklinde. Daire gibi.

• DAİREZEN

  Mehter takımında def çalan.

• DAİYAN

  (Dâi. C.) Dua edenler, duacılar.

• DÂİYE

  İnsanı bir şeye candan bağlamağa sürükleyen iç duygusu. * Mücib ve sebep. * Bâis olan husus, vakit ve zamanın bir hâleti. * Arzu, hırs. * Dava. * Bahane.