N Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. N Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• NEFSANÎ

  Bedenî arzu ve isteklerle alâkalı. Zaruret olmadığı hâlde keyf için olan istek ve arzuya ait. Kendine ait ve mensub.

• NEFSANİYET

  Nefsini çok beğenmişlik. * Gizli düşmanlık, garez, kin.

• NEFSÎ

  Nefis ile, kendisi ile alâkalı. Şahsa ait, nefse dair.

• NEFS-İ AMEL

  Amelin ta kendisi.

• NEFS-İ EMMARE

  İnsanın çirkin ve şeytanın teşviklerine itirazsız ve mücahedesiz tâbi olması hâli.(Nefs-i emmârenin istibdad-ı rezilesinden selâmetimiz İslâmiyete istinad iledir. O habl-ül metine temessük iledir. Ve haklı hürriyetten hakkıyla istifade etmek, imandan istimdat iledir. H.)(Bir zaman evliya-yı azimeden; nefs-i emmaresinden kurtulanlardan birkaç zattan, şiddetli mücahede-i nefsiyeler ve nefs-i emmareden şekvalarını gördüm. Çok hayret ediyordum. Hayli zaman sonra, nefs-i emmarenin kendi desaisinden başka, daha şiddetli ve daha ziyade söz dinlemez ve daha ziyade ahlâk-ı seyyieyi idame eden ve heves ve damar ve âsab, tabiat ve hissiyat halitasından çıkan ve nefs-i emmarenin son tahassüngâhı bulunan ve nefs-i emmareyi tezkiyeden sonra onun eski vazife-i seyyiesini gören; ve mücahedeyi, âhir ömre kadar devam ettiren bir mânevi nefs-i emmareyi gördüm. Ve anladım ki, o mübârek zatlar, hakiki nefs-i emmareden değil; belki mecazi bir nefs-i emmareden şekva etmişler. Sonra gördüm ki, İmam-ı Rabbani dahi bu mecazi nefs-i emmareden haber veriyor.Bu ikinci nefs-i emmarede şuursuz kör hissiyat bulunduğu için, akıl ve kalbin sözlerini anlamıyor ve dinlemiyor ki onlarla ıslâh olsun ve kusurunu anlasın. Yalnız tokatlar ve elemler ile nefret edip, veya tam bir fedailikle her hissini maksadına feda etsin. K.L.)

• NEFS-İ HAYVANÎ

  Hayvanî istekler. Canlılardaki yaşama ve hareket kuvvetleri.

• NEFS-İ İHBAR

  Tam haber. Haberin tam esası.

• NEFS-İ LEVVAME

  Kötülüğü işledikten sonra fenâlığını hatırlayarak insanı rahatsız eden pişmanlık hâli ve vicdan rahatsızlığı. * İnsanın, kendine ait kötülük ve günahını görüp fenalığını bilen ve hayra meyleden iradesi.

• NEFS-İ MARDİYE (MARZİYYE)

  Kusurlarını bilen, kendisinden râzı olunan nefis. Rabbinin indinde makbul olan nefis.

• NEFS-İ MUTMAİNNE

  İyiliği kötülükten ayırt ettirerek insanlık vazifesini tanıttıran ve vicdanına rahatlık veren hâl. İnsanı Allah'a yaklaştıran hâl. Günaha meyleden kötü sıfatlardan temizlenmiş ve güzel ahlâk ile muttasıf olarak kurb-u İlâhiye itmi'nan ve istikrar kazanmış olan insan iradesi. Nefsin, Allah'ın emirleri altına sakin ve şehevâta muâraza ederek ıztırabdan kurtulmuş olma hâli.

• NEFS-İ MÜLHEME

  Tas: Lüzumu hâlinde Cenab-ı Hak tarafından kendisine hakikatlar ilham edilen, tasaffi ve tekâmül etmiş nefis.

• NEFS-İ MÜTEKELLİM

  Gr: Birinci şahıs. (Bak: Mütekellim-i vahde)

• NEFS-İ NÂTIKA

  Akli ve nakli mes'elelerin münasebetlerini hissetmeğe ve anlamağa istidadı olan zâti ve cevheri hassası. Zâtında maddeden mücerred, fiilinde maddeye mukarin olan cevher. İnsan ruhu.

• NEFSÎ NEFSÎ

  Benim nefsim, nefsim nefsim mânâsına yalnız kendini düşünmeyi ve kendisiyle olan alâkayı ifâde eden bir tâbir.

• NEFS-İ RÂDİYE

  f. Rabbinden râzı ve hoşnud olanın nefsi.

• NEFS-ÜL EMİR

  Hakikatın kendisi. İşin hakikatı.

• NEFŞ

  Açmak. * Yapmak. * Yün ve pamuk atmak. * Davarların, geceleyin yayılıp çobansız otlaması.

• NEFŞELE

  Yürüken toprağı ayağıyla tozutmak.

• NEFT

  Neft yağı. Çam gibi bazı ağaçlardan çıkarılan, tutuşabilen bir yağdır ve boyacılıkta vesair sanayide kullanılır.

• NEFT (NEFİT)

  Çömleğin kaynayıp taşması ve içinde yemeğin kuruması. * Galeyan.

• NEFTA

  (Nifta) (C: Nefat) Çalışmaktan dolayı elde çıkan kabarcık.

• NEFTÎ

  f. Neft yağı renginde olan, siyaha yakın koyu yeşil.

• NEFUH

  Sütü sağılmadan çıkıp akan deve.

• NEFUR

  Ürken, ürküp kaçan. * Herkese iyiliği dokunan kimse.

• NEFUZ

  Çocuk düşüren kadın.

• NEFY

  Sürgün etmek. Birisini kendi rızası olmadan, bir yerden başka bir yere nakletmek, sürmek. * Gr: Bir şeyin olmadığını ifade eden (olumsuzluk) edatı. Müsbetin zıddı, menfi olan. Bir şeyin yokluğunu veya olmadığını iddia. (Bak: İnkâr)(İşte küffarın ve ehl-i dalâletin bir hakikat-ı imaniyeyi inkâr ve nefyetmelerinde kuvvet yoktur. Çünkü, nefiy sırrıyla ittifakları kuvvetsizdir. Bin nefyediciler, bir tek hükmündedir. Meselâ: Bütün İstanbul ahalisi, Ramazanın başında Ayı görmediğinden nefyetse, iki şâhidin isbâtiyle o cemm-i gafirin nefiy ve ittifakı sukut eder. L.)(Nefiy dahi iki kısımdır.Birisi: "Has bir mevkide ve hususi bir cihette yoktur." der. Bu kısım ise, isbat edilebilir. Bu kısım da bahsimizden hariçtir.İkinci kısım ise: Dünyaya ve kâinata ve âhirete ve asırlara bakan imani ve kudsi ve âmm ve muhit olan mes'eleleri nefiy ve inkâr etmektir. Bu nefiy ise... hiçbir cihetle isbat edilmez. Belki kâinatı ihata edecek ve âhireti görecek ve hadsiz zamanın her tarafını temâşâ edecek bir nazar lâzımdır; tâ o gibi nefiyler isbat edilebilsin. Ş.)

• NEFY EDÂTI

  Arabçada "Lâ", Farsçada "Nâ" gibi olumsuzluk bildiren edât.

• NEFYAN

  Vurma ânında yara ve cerahatten akan kan.

• NEFY-İ EBED

  Bir daha dönmemek üzere nefyedip sürme.

• NEFY-İ MÜLK

  Bir malın başkasına ait olduğunu söyleme.

• NEFZ

  Saçma, yayma. Neşretme. * Silkmek. * Nazar etme, bakma.

• NEGATİF

  Fr. Mat: Sıfırdan küçük, önünde eksi işareti bulunan sayı. Menfi. * Gerçekteki karanlık ve aydınlık kısımları tersine gösteren fotoğraf camı veya filmi. ( Bak: Menfi)

• NEGÜHİDE

  f. Çirkin, kötü.

• NEHA

  Pek akıllı adam. * İhtiyacı terkeylemek. (Güya kendi nefsi cihetinden menedilmiş demektir.)

• NEHABİK

  Bildikleriyle amel etmeyip halka da öğretmeyen.

• NEHABİR

  (Nühbur. C.) Kum yığınları, kum tepeleri.

• NEHAFE

  Zayıflık.

• NEHAFE

  Tıksırmak, aksırmak. * Nefes verip almak.

• NEHAK

  Eşek anırtısı.

• NEHAKE(T)

  Bahadırlık, kahramanlık, şecaat. * Keskinlik.

• NEHAMÎ

  Demirci.

• NEHAR

  (C.: Enhür) Fecrin doğuşundan güneşin batışına kadar olan aydınlık. * Toy kuşunun yavrusu. * Altın.

• NEHAREN

  Gündüzün. Gündüz vakti.

• NEHAR-I EBYAZ

  Gündüzün beyazlığı, gündüze benzeyen beyazlık. Beyazlığın parlaklığı.

• NEHAR-I ÖRFÎ

  Güneşin tuluundan gurubuna - doğuşundan batışına - kadar olan zaman.

• NEHAR-I ŞER'Î

  Fecr-i sadıktan güneşin batışına kadar olan müddet.

• NEHARÎ

  Gündüzlü, gündüz ile alâkalı. * Yatılı olmayan mekteb veya talebe.

• NEHAVE

  (Et) çiğ olmak.

• NEHB

  Yağma, yağmacılık, çapul. * At oynatmak, koşturmak. * Kahr ile bir kişinin malını elinden almak.

• NEHBE

  Kapmak.