B Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. B Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• BA'

  Kulaç. * Erişme. * Yetme. * Kuvvet, kudret, beceriklilik. * şeref, kerem. * Vergili, verimli olma.

• BÂ

  Arabçaya göre harfinin okunuşu. Ebced hesabında iki sayısını ifade eder. Mektup ve eski evraklarda Receb ayına işarettir.

• BAAD

  Helâk olmak.

• BA-ANKİ

  Şu sûretle ki, o şartla ki.

• BAAS

  (Bak: Ba's)

• BA-ASAM

  Günahlarla.

• BÂB

  Kapı. * Kısım. * Mevzu. * Fasıl. Bölüm. Parça. Kitab. * Hususi madde. * Sığınacak yer. * İş. * Şekil. * Tövbe.

• BÂB

  f. Lâyık, uygun, münasib, elverişli. * Hayır, uğur.

• BAB HARCI

  Mahkemelerde kadıların, naiblerin, mal ve mukataa kalemlerinde bulunan memurların aldıkları bir nevi harç.

• BAB(A)

  f. Evlat sahibi erkek. Ata, ecdat. * Gemi halatlarının bağlandığı yer. * İnşaatta ağırlıkların bindirildiği direk. * Mânevi rehber, şeyh. * Bektaşi şeyhi. * Hayırhah ve muhterem. * Daha çok zencilerde olan bir hastalık cinsi.Aile reisi babadır. Babanın hayatta en büyük eseri, yetiştireceği hayırlı evlâttır. Evlâdın yaptığı hayır ve sevap işleri, onu yetiştiren babanın amel defterine de geçer. Her baba çocuğunu müslüman olarak yetiştirmekle görevlidir. Evlâd da dine aykırı olmayan emirlerini saygı ile yerine getirmekle yükümlüdür. İslâm ailesinde baba-evlat ilişkisi sadece bu dünya hayatıyla sınırlı değildir. Ebedi âlemde de devam edeceği esasına göre olur.

• BABACAN

  Biraz kalender davranışlı, cana yakın.

• BABAYAN

  (Baba. C.) f. Tarikat babaları, şeyhleri. Bektaşi şeyhleri.

• BABA-YI ÂLEM

  Hz. Adem (A.S.)

• BABA-YI ATİK

  Babaeski. (Trakya'da bir şehir)

• BABAYİĞİT

  Yetişmiş delikanlı, tam bedenî kuvvetini almış genç. Cesur, yiğit.

• BA-BERAT

  Berat ile.

• BABET

  f. Bent, fırka. * Münasip bir şey. Taalluk, münasebet, alâka, ilişki.

• BABEYN

  İki kapı. * Mc: Dünya ve âhiret.

• BÂB-I ÂLEM

  Âlemin kapısı. Herkesin girip çıktığı yer.

• BÂB-I ÂLÎ

  Yüksek kapı. * Tanzimattan önce sadrazam kapılarının, daha sonra da hükümet dairelerinin çoğunun içinde toplandığı bina. * Mc: Osmanlı Hükümeti.

• BÂB-I ÂSAFÎ

  Tar: Sadrazam konağı.

• BÂB-I FETVA

  Eskiden şeyhülislamların oturduğu daire. Fetvalar burada verilirdi.

• BÂB-I HÂNE

  f. Hırsızların yeri. * Fuhuşhane. * Tembeller yurdu.

• BÂB-I HIFZ VE HAFÎZİYET

  Cenab-ı Hakk'ın herşeyi muhafaza edip varlığını devam ettirmesi bahsi.

• BÂB-I HİKMET

  Cenab-ı Hakk'ın herşeyi hikmetli ve maslahatlı yaratması bahsi.

• BÂB-I HÜKÜMET

  Hükümet dairesi, hükümet kapısı.

• BÂB-I HÜMAYUN

  Topkapı Sarayı'nın ilk kapısı.

• BÂB-I İHYA VE İMATE

  Öldürmek ve diriltmek bahsi ve mevzuu.

• BÂB-I SAADET

  Saadet kapısı. * Sultanın sarayı. * İstanbul şehri.

• BÂB-I SERASKERÎ

  Serasker kapısı. Eski Milli Müdafaa Vekâleti. Milli Savunma Bakanlığı. Şimdiki İstanbul Üniversitesi'nin kapısı.

• BÂB-I ŞERÎF

  Konya'da bulunan Mevlana türbesinin kapısı.

• BÂBİL

  Asurlular devrinde Irak'ta kurulan şehirlerden biri. Bağdat'ın aşağı tarafında bulunan ve büyücülüğünden dolayı, eski edebiyatımızda "Çeh-i Bâbil" olarak yer alan ve birçok dillerin meydana gelmesi bakımından da adı geçen "Bâbil Kulesi"nin bulunduğu ilkçağdan kalma bir şehir.

• BÂBİL KULESİ

  Tevrat'ın rivayetine göre Hz. Nuh'un (A.S.) oğulları tarafından gökyüzüne ulaşmak için yaptırılmış büyük bir kuledir. Rabbimiz bu kulede çalışmakta olanların dillerini değiştirmiş ve birbirlerini anlamaz hale getirmiştir. Bundan dolayı tamamlanamamış ve 72 dil burada meydana gelmiştir. (Buna "tebelbül-i akvam" denir.) Müslümanlıkta, bu kuleyi Nemrud'un gökyüzüne yükselerek Allah'ın işlerine karışmak maksadıyla yaptırmış olduğu rivayet edilir. Milâttan önce yaşamış olan eski Yunan tarihçisi Herodot, Bâbil'deki Baal Ma'bedinin gayet yüksek bir kule olduğunu seyahatinde görerek anlatmıştır ki; Bâbil ve Nemrut Kulesi denen şeyin bu olması ihtimali vardır. (T.L.)

• BÂB-UL MENDEB

  Kızıldeniz'de Hint Denizi yakınlarında bulunan bir boğazın adı.

• BABUR

  (Zahirüddin Muhammed) Hindistan'da büyük Müslüman Türk devletinin kurucusu ve Timur'un beşinci göbekten torunudur. Fergana Emiri olan babası Ömer Şeyh'in ölümünden sonra tahta geçmiştir. (1494)

• BABUR-NAME

  f. Bâbur Şah'ın Vekayi ismindeki meşhur hatıra kitabı.

• BABÜK

  Ahmak, sersem adam.

• BABZEN

  f. Ağaçtan veya demirden yapılmış olan kebap şişi.

• BA'C

  Karına dürtmek, karın yarmak.

• BÂC

  f. Vergi. * Kudretli hükümdarın zayıf olan hükümdardan aldığı vergi. * Eskiden halktan alınan öşür veya haraç ve gümrük vergisi. * Renk. * Çeşit.

• BÂC-BÂN

  f. Geçiş vergisi tahsildarı. Bac toplayan memur.

• BACENG

  f. Baca. * Ufak pencere. Tepe penceresi.

• BÂC-GİR

  f. Vergi toplayan kimse. Vergi toplama memuru.

• BÂC-GÜZAR

  f. Vergi veren, haraç veren. * Geçiş parasına tâbi.

• BÂC-I KIRTIL

  Hayvanlardan alınan vergi.

• BA'D

  Zaman zarfıdır ve te'hir ifade eder. * Helâk olmak mânâsına mastardır.

• BAD'

  Kesmek. Yarmak. * Suya kanmak.

• BÂD

  f. "Olsun, ola, olaydı" mânasına gelir ve kelimelerin sonuna getirilir. Meselâ: Aferin bâd $ : Aferin olsun. Çok yaşa. Afiyet bâd $ : Afiyet olsun.

• BÂD

  f. Yel. Rüzgâr. Soluk. Nefes.

• BAD'A

  (C.: Bida') Et parçası.