Z Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. Z Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• Z?YUT

  (Zeyt. C.) Yağlar.

• ZA

  Ze harfinin adı.

• ZA

  (-Zây) f. " Doğuran" anlamına gelir ve birleşik kelimeler yapılır. Meselâ: Nâdire-zâ $ : Nâdir şeyler yapan, bulunmaz şey meydana getiren.

• ZA

  Zı harfinin bir adı. "Zâ-yı mu'ceme" de denir. Noktalı olduğundan dolayı " : tı" harfinden ayırdetmek için bu isim verilmiştir.

• ZA

  Sâhib, malik, erbab, ehil mânalarında olup, "Zî" ve "Zû" şeklinde de kullanılır. (Müennesi "Zât" dır)

• ZA

  Bu, şu mânalarına gelir. Ve birleşik kelimeler yapılır. Meselâ: Hâkezâ: Bunun gibi, böyle.

• ZAAF

  (Bak: Za'f)

• ZAAL

  Şâdlık, neşeli oluş, neşat.

• ZAAN (ZIÂN)

  Deve üstüne mahfe bağladıkları ip.

• ZAAR

  şiddetli korku.

• ZA'AR

  Zâlim kimse ki herkes ondan korkar.

• ZAARRE

  Kişinin ahlâk ve huyunun kötü olması.

• ZAAZİ'

  (Za'zaa. C.) Sarsmalar, ırgalamalar.

• ZAB

  (Zevben - Zevebânen) Eriyen, erimiş, eridi.

• ZA'B

  Def'etmek, kovmak. * Doldurmak.

• ZA'B

  Avaz, ses, savt. * Bacanak.

• ZAB'

  Sırtlan.

• ZABAB

  Rutubetli duman. Sis.

• ZABAZIB

  Devenin çok acıktığında karnının ötmesi.

• ZABB

  Kertenkele, keler.

• ZA'BEL

  (C.: Zeâbil) Karnı büyük, boynu ince olan çocuk.

• ZABIT

  Mahkeme, meclis gibi yerlerde söylenenlerin olduğu gibi yazılmışı. * Alâkalılarca yazılarak karşılıklı imzalanan, karşılıklı anlaşmayı bildiren yazı. * Yazı varakası. * Birçok kimselerce imzalanan rapor.

• ZÂBITA

  Yurt içinde emniyet ve intizamı korumakla vazifeli devlet kuvveti, polis. * Fık: Bütün hususlara şâmil olmayıp yalnız bir hususa ve onun teferruatına şamil olan hususi kaideye denir. Kanun ve âdet, zabt ve idareye vesile olan bağ.

• ZÂBITA-İ AHLÂKIYE

  Ahlâk zâbıtası.

• ZÂBITA-İ BELEDİYE

  Belediye zâbıtası.

• ZÂBİH

  (Zebh. den) Boğazlayan, kesen. Kurban kesen.

• ZABİL

  Kısa boylu.

• ZÂBİT

  (C.: Zâbitân) Askere kumanda eden rütbeli asker. * Kuvvetli, yavuz. * Zabteden. Başkalarını zabtedip idare etmeğe memur olan. * Subay. * Mc: Dediğini yaptıran, tuttuğunu koparan kimse.

• ZÂBİTÂN

  (Zâbit. C.) Zâbitler. Subaylar.

• ZABT

  Zabt etmek. İdâresi altına almak. * Sıkıca tutmak. Kendine mal etmek. * Kavramak. * Kaydetmek. Hülâsasını yazmak. * Bağlamak.

• ZABT U RABT

  Disiplin, âsâyiş, düzen. * Hüsn-ü tedbir ve basiret ile muhâfaza.

• ZABTIYYE

  Jandarma veya polis kuvveti. Memleket içi âsâyiş ve intizamı te'min maksadı ile çalışan hükümet kuvveti.

• ZABTIYYE NÂZIRI

  Emniyet genel müdürü.

• ZABTIYYE NEZARETİ

  Emniyet Umum Müdürlüğü'nün eski ismi.

• ZABT-NÂME

  f. Hâdise veya vak'a yerinde alâkalı kimselerin hâdisenin oluş şeklini imzâ altında kaydettikleri kâğıt. Zabıt tutulan kâğıt.

• ZABU'

  (C.: Zıbâ) Sırtlan.

• ZA'BUB

  Kısa boylu fena adam.

• ZABY

  Geyik, karaca, gazâl denen hayvan.

• ZABYAN

  Ağaç.

• ZABZAB

  Men'etmek, engel olmak. * Ayıp. * Zahmet. Maraz, hastalık.

• ZAC

  Kara boya.

• ZA'C

  Koparmak.

• ZACC

  Cenk arasında medet istemek. Savaşta yardım istemek.

• ZACİR(E)

  Mâni olan, alıkoyan, yasak eden. Zecreden. Zorlayan.

• ZAD

  Azık. Yolda yenecek veya içilecek gıda maddesi.

• ZAD

  (Ziyadet. den) Artsın, çoğalsın.

• ZAD

  f. "Doğma, doğmuş, evlâd" mânalarına gelerek birleşik kelime yapılır. Meselâ : Mâder-zad : Anadan doğma. Nev-zad : Yeni doğmuş.

• ZADE

  f. Evlâd, oğul. * İyi insan. * Nikâh neticesi olmuş çocuk. * Kelime sonuna getirilerek birleşik kelimeler de yapılır. Meselâ: Şah-zade (Şehzade) $ : Padişah evlâdı.

• ZADE

  (Ziyâdet. den fiil) Çoğaldı, ziyade oldu veya çok olsun, çoğalsın (meâlinde).

• ZADEGÂN

  f. Asâlet. * Temiz ve meşhur soydan olan. Tanınmış ve temiz âileden olan. Aristokrat. * Meşhur ve belli âileler cemaatı.