Ç Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. Ç Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• Ç

  Osmanlı alfabesinin yedinci harfi olup, ebced hesabında "cim" harfi gibi üç sayısının karşılıdır.

• ÇABA

  Cehd. Gayret, herhangi bir işi yapmak için harcanan güç.

• ÇABÜK

  f. Çabuk, seri, aceleli, hızlı, tez, hafif.

• ÇABÜK-HIRÂMÂN

  f. Sür'atli yürüyen. Çabuk yürüyen.

• ÇABÜK-REV

  f. Çabukça giden.

• ÇAÇARON

  İtl. Çok konuşan, çenesi düşük, geveze.

• ÇAÇELE

  f. Postal, ayakkabı, çarık, pabuç.

• ÇADER-İ KUHLÎ

  Sema, gök. * Karanlık gece.

• ÇAĞ

  Zaman, vakit, esnâ, hengâm, mevsim. * Yaş. * Boy, kamet, tenâsüb, lüzumu derece semizlik.* Devir, tarih çağları. (İlkçağ, Ortaçağ, Yeniçağ, Yakınçağ.)

• ÇAĞATAY

  Cengiz Han'ın oğlu Çağatay Han'ın ismine nisbetle Mâvera-ün Nehr taraflarında oturan Doğu Türklerine ve edebî lisan olarak kullandıkları Doğu Türkçesine verilen isimdir.

• ÇAĞDAŞ

  (Bak: Asrî)

• ÇAĞDIŞI

  Askerliğe alınma çağı dışında. * Çağın fikirlerine felsefesine uymayan. Bu mânada bazı kimselerin kelimeyi hakaret olarak kullanmaları dar görüşlülüğün ve cehaletin neticesidir. Çünkü çağın insanlık için zararlı öyle fikirleri ve felsefeleri vardır ki, gelecek devirler bunu anladıkları zaman şimdi bunu benimseyenlerin zavallılıkları da anlaşılmış olacaktır. Körükörüne çağın her düşüncesini benimsemek, müslümana yakışmaz. (Bak: Asrî)

• ÇAĞLA

  (Çağala) Badem, erik, kayısı gibi yemişlerin yenebilen ham meyvesi.

• ÇAĞLAR

  Kayalara veya setlere çarparak, yerden köpürerek düşen su. Şelâle, çağlayan.

• ÇAĞRIŞIM

  Psk: Bir idrakla kazanılan bir fikrin başka bir idrak (algı) ile kazanılan fikir arasında bağıntı kurulması, birinin diğerini hatıra getirmesidir. Bu bağıntı zaman ve mekânda yakınlık, benzerlik ve zıdlık sebebiyle kurulur. Sevap deyince günahın; abdest deyince namazın; Cennet deyince Cehennem'in de aklı gelmesi gibi...

• ÇAĞZ

  f. Kurbağa. * Korku, havf. * Kapandığı halde hâlâ içinde cerahat bulunan yara. * Ah ü fizar. İnilti.

• ÇÂH

  (Çeh) f. Kuyu. Çukur.

• ÇÂH-I BÜN

  Kuyu dibi.

• ÇÂH-I YUSUF

  Hz. Yusufun (A.S.) kardeşleri tarafından atılmış olduğu kuyu.

• ÇÂH-I ZEMZEM

  Zemzem kuyusu.

• ÇAK

  f. Yarık, çatlak, yırtmaç. * Kılıç, bıçak gibi şeylerin sesleri. * Sabah vakti beyazlığı. * Küçük pencere. * Hazır. Amâde.

• ÇAK

  f. İyi, güzel, sıhhatli, şişman.

• ÇAKACAK

  f. Silahlı çatışmadan çıkan ses.

• ÇAKALOZ

  Çakıltaşı atan bir nevi küçük top.

• ÇAKÇAK

  Parça parça, yırtık pırtık. * Kılıç ve emsâli şeylerin sesleri.

• ÇÂKER

  f. Kul, köle.

• ÇÂKERÂNE

  f. Kölecesine, köle gibi.

• ÇÂKERÎ

  f. Abd'e, köleye ait. * Kölelik. Kulluk, abdlik, esirlik, cariyelik.

• ÇAKMAKLI

  Ağızdan dolan ve tetik yerinde bir cins çakmakla ateş alan eski tüfek çeşitlerinden biri.

• ÇAKŞIR

  İnce kumaştan yapılan uzun bir çeşit şalvar. * Kuşların ayağındaki tüy.

• ÇAKUÇ

  f. Çekiç.

• ÇAL

  İsimlere önden eklenip, onun daima hareket edip oynamakta olduğuna işaret ve delâlet eder. Meselâ: Çal-at : Durduğu yerde de hareket eden at. * Bir şeyi şiddetle kapmaya delâlet eder. Meselâ: Çal-yaka: Yakasından kapmak, şiddetle yakalamak.

• ÇALA

  İsimlerden önce kullanılarak, devam ve şiddetli ve pervasız kullanılmasını bildirir. Meselâ: Çalakalem: Çabuk ve gelişigüzel ve ilmi olmayan yazı yazmak.

• ÇALAB

  t. İlâh. Mâbud. Cenâb-ı Hak, Rab.

• ÇALAK

  f. Yerinde durmayan, çabuk, oynak. Dâima çalışan. Her bir hareketi çabuk olan. * Akıl ve ferâseti açık.

• ÇALAKÎ

  f. Çeviklik, süratlilik, tezlik.

• ÇAL-AT

  Hareketli, yerinde duramayıp şahlanan at.

• ÇALBUS

  f. Dalkavuk, yaltakçı.

• ÇALÇENE

  t. Durmayıp konuşan, geveze.

• ÇALGI

  Müzik âleti. Müzik, çalgı. (İslâm âlimleri insanda maddi, hayvâni hisler ve hevesler uyandıran müziğin haram olduğunu bildirmişlerdir.)

• ÇALIM

  Tavır, eda. * Kılıcın keskin tarafı, ağzı.

• ÇÂLİK

  f. Çelik çomak oyunu.

• ÇÂLİŞ

  f. Savaşta düşmana karşı gurur ve naz ile yürüme. * Mukabil, karşı durma. * Savaş, muharebe, harp, ceng, mücadele. * Birleşme.

• ÇAM

  f. Eğrilme, bükülme. * Salınma.

• ÇÂME

  f. şiir ve gazel. Manzume.

• ÇÂME-GÛY

  f. Şair.

• ÇAMULARİ

  Himalaya dağlarına bağlı bir dağ silsilesi.

• ÇANE

  f. Çene.

• ÇAP

  f. Basma, baskı, tab.

• ÇAPAR

  Postacı.