A Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. A Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• ARTI

  Mat: (+) ile gösterilen toplama işaretinin adıdır.

• ARUB

  (C: Urub) Erkeğini seven kadın.

• ARUBE

  Fasih, hatasız arabca konuşmak. Bu kelimenin mastarları: Araben, arâbeten, uruben, urubiyyeten diye de okunur. * Cuma günü.

• ARUF

  Uzun zaman ıztırab, elem çeken.

• ARUG

  f. Geğirme.

• ARUGDE

  f. Öfkeli, kızgın.

• ARUN

  f. İyi vasıflarla meşhur olmuş, güzel huylular.

• ARUS

  Süslenmiş gelin, güveyi. * Güneş. Gök. * Kim: Kükürt.

• ARUSAN

  (Arüs. C.) f. Gelinler, yeni evlenmiş kızlar.

• ARUSANE

  f. Geline yakışır şekilde.

• ARUSÂN-I BÂĞ

  Tarla çiçekleri.

• ARUSAN-I HULD

  Cennet hurileri.

• ARUSEK

  f. Küçük gelin. * Yeşil ve pembe dalgalı sedef.

• ARUS-İ CİHÂN

  Dünya.

• ARUS-İ FELEK

  Güneş.

• ARUS-ÜL KUR'ÂN

  (Bak: Rahmân)

• ARUZ

  Mekke-i Mükerreme ve Medine-i Münevvere etrafındaki nahiye ve köyler. * Edb: Şiirin ahenk ölçülerinden, nazmın vezinlerinden bahseden ilim. Arap, Fars, Türk şiirinde kullanılan vezin ki, hecelerin uzunluk (kapalılık) ve kısalık (açıklık) değerlerine dayanır. * Bir beytin birinci mısraının son kısmı. * Çadırın ortasına dikilen ve ona destek olan kazık. * Tas: Süluk edenlerin karşısına çıkan çok şeyler, birisine ârız olan iş ve ihtiyaç. * Yan taraf. * Yanak. * Yol. * Usûl.

• ARUZ KALIPLARI

  (Bak: Bahr)

• ARV

  Sıtma ve diğer ateşli hastalıklarda gelen ilk titreme. * İş için birinin yanına varma. * Yemişsiz bir çeşit ağaç.

• ARVANA

  Boz dişi deve.

• ARVEND

  f. şan, şeref, ululuk, yücelik, azamet.

• ARZ

  (Erz) Yeryüzü, toprak, zemin, dünya. * Aşağı ve alçak. * Memleket, ülke. * Küre. * İklim. * Davarın ayağının altı.

• ARZ

  Bir büyüğe bir şeyi hürmetle vermek. Bir işi büyüğüne hürmetle anlatmak. İzâh etmek. Takdim etmek. Bir kimseye bir şeyi izhar etmek. * Kıymetli bir şeyi diğer bir şeyle değiştirmek. * Bir şeyin birden, âniden meydana gelmesi. * Altın ve paradan gayrı mal, metâ. Bir şeyin uzunluk mukabili olan genişliği. * Bir muamelede aldanmak. * Sağlam insanın hemen ölmesi. * Delirmek. * Coğ: Bir yerin yeryüzünde hatt-ı istivâdan (ekvatordan) olan uzaklığı. * Koz: Bir yıldızın mıntıkatulbürucdan olan uzaklığı.

• ARZ

  f. Ardıç adı verilen bir ağaç.

• ARZ

  f. Sunma, gösterme, takdim etme.

• ARZA

  şiddet. * Kuvvet.

• ARZAN

  Enine, genişliğine.

• ARZANÎ

  Enine, genişliğine olarak.

• ARZ-GAH

  f. Bir şey arzetmek için toplanma yeri.

• ARZ-HANE

  f. İstanbuldaki Topkapı sarayında bulunan Hırka-i Şerif odasının dışında kalan aralık oda.

• ARZ-I A'ŞÂRİYE

  Öşür (onda bir vergi) veren memleket.

• ARZ-I BELDE

  Ast: Herhangi bir bölgenin üstünden geçen arz dairesi.

• ARZ-I BELDE TA'YİNİ

  Ast: Herhangi bir bölgede kutup yıldızı veya diğer yıldızlarla astronomik hesaplar yapmak suretiyle o yerin arzını tayin etmek.

• ARZ-I CEMÂL

  f. Güzelliğini göstermek. Arz-ı didar da denir.

• ARZ-I CENUBÎ

  Cenub arzı. (Güney enlemi).

• ARZ-I ENDÂM

  Boy-pos gösterme.

• ARZ-I HÂCET

  İhtiyacını, muhtaç olduğunu bildirmek.

• ARZ-I HÂL

  Halini arzetme. İstida. Arzuhal.

• ARZ-I HARAC

  Harac veya vergi veren memleket.

• ARZ-I HÜNER

  Hüner gösterme, marifet izhar etme.

• ARZ-I HÜRMET

  Hürmetini bildirme. Saygısını gösterme.

• ARZ-I İFTİKAR

  Hacatını arzetme, ihtiyaçlarını meydana koyma.

• ARZ-I KUDRET

  Kudret gösterme.

• ARZ-I MAHZAR

  Bir işin yapılması için, yüksek bir mevkiye halk tarafından topluca verilen dilekçe.

• ARZ-I MİNNET

  Minnet gösterme.

• ARZ-I MUKADDES

  Kudsi, mübarek yer. Eski peygamberlerin çok eseri bulunan Kudüs, Filistin. (Arz-ı mukaddes: Temiz yer (arz-ı mutahher) ve mübarek yer demektir ki, Beyt-i Makdis'in bulunduğu yerdir. Vaktiyle birçok enbiyanın makarrı olduğundan böyle tesmiye olunmuştur. Bir rivayete göre İbrahim (A.S.) Lübnan Dağına çıktığı zaman, Allah Teâlâ: "Bak, gözün nereye kadar yetişirse orası mukaddestir ve zürriyetine mirastır." buyurmuştur. Bunun tâyin ve tahdidinde tur yani cebel ve havalisi denilmiş. Dimeşk, Filistin ve Ürdün'ün bir kısmı denilmiş, Arz-ı Şam da denilmiştir. Hz. Musa, Mısır'dan çıktıktan sonra Şamda iskân vadedildiği ve Beni İsrâil'in buna Arz-ı Mevaid dedikleri de söylenmiştir. E.T.)

• ARZ-I NEFS

  Hizmette ve fedakârlıkta nefsini ve kendini ileri sürme.

• ARZ-I RUM

  (Erzurum) Rum memleketi. Şimdiki Anadolu. Anadolunun şarkındaki bir vilâyet adı.

• ARZ-I TÂZİMÂT

  Karşısındakine büyük bir hürmetle takınılan tavır ve hareket.

• ARZÎ

  (Arziye) Toprağa ait ve müteallik. Yere ait, toprakla alâkalı. * Semavî olmayan. Beşerî olan.