A Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. A Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• ARİZ VE AMİK

  Enine ve boyuna, genişliğine ve derinliğine, tafsilâtlı şekilde.

• ARİZA

  Büyük bir kimseye hürmetle yazılan veya verilen şey, istirhamnâme, hediye.

• ARİZE

  Sâbit olmak. * Kuvvetli ve muhkem olmak. Bahil olmak.

• ARK

  Tarla ve bostana su akıtmak için açılan yol, cedvel, hark.

• ARK

  Ulaşmak.

• ARKA

  Çadıra diktikleri direk. * Duvar içinde kerpiç ve taş arasına konulan ağaç.

• ARKAN

  Terleme.

• ARKEOLOJİ

  (Bak: Atikiyyat)

• ARKES

  Cem'etmek, toplamak.

• ARKÎ

  Balık avcısı.

• ARKUB

  Ökçe siniri. * Yalan ve kötü söz.

• ARM

  (Arem) İnatçılık, muannitlik. * Kafa tutma.

• ARMÂ'

  Alaca yılan.

• ARMADOR

  İtl. Direk, seren, ip ve yelken gibi şeylerle gemiyi donatan usta.

• ARMAN

  f. Hasret, özleyiş, özleme. * Nedâmet, pişman olma. * Eseflenme, teessüf. * Sıkıntı, rahatsızlık, zahmet.

• ARMANÎ

  f. Müteessif, kederli, üzüntülü. Pişman, nâdim.

• ARMATÜR

  Lât. Fiz: Kuvvet akımını toplu bir hale koymak için mıknatısın kutupları arasına yerleştirilen demir parçası. * Kondansatördeki iki iletken yüzeyden her biri.

• ARMAZ

  Kurbağa yosunu.

• ARNAVUT

  (Rumca ve Arnavutçadan) Balkan yarımadasının batı tarafında oturan bir kavimdir. Osmanlı devrinde, Kosova, İşkodra, Manastır, Yanya vilâyetleridir. Şimdi müstakil bir devlet olup, Türkçede Arnavutluk şeklinde söylenir.

• ARR

  Uyuz hastalığı.

• ARRA'

  Sıtma tutmak, titremek.

• ARRADE

  (C: Arrâdât) Küçük bir çeşit mancınık ki, hareket eden tekerlek üzerine konurdu. * Dişi çekirge.

• ARRAF

  Falcı, kâhin, müneccim. * Hekim. * Göçebe Arab aşiretlerinin örfe vâkıf umumi bilgileri. (Müe: Arrâfe)

• ARRAS

  Gürleyen, şimşek çakan. * şimşekli.

• ARRE

  Câriye. * Uyuz hastalığı.

• ARS

  Şimşekli ve yıldırımlı bulut.

• ARS

  İki duvar arasında olan duvar.

• ARSA

  (C: Arasât) Bina yapılacak boş arazi parçası. Üzerindeki binası yıkılmış veya yapıya tahsis olunmuş yer.

• ARSA-İ ÂLEM

  Alem arsası, dünya meydanı.

• ARSA-İ KÂR-ZÂR

  Muharebe alanı, savaş meydanı.

• ARSAT

  Semer ağaçlarına çakılan ağaç mıh.

• ARŞ

  Bağ çardağı. * Gölgelik. * Kürsü, taht, yüce makam. En yüksek gök. Allahın kudret ve saltanatının tecelli yeri. (Arş kâinatı kaplar. Allah'ın kudreti ve ilmi de herşeyi kaplar.) * Fevkiyyet, ulviyyet. * Arş-ı Alâ, Arş-ı Rahman, Arş-ı İlâhi, Arş-ı Yezdan, Felek-i Eflâk, Felek-i Atlâs, Felek-i Azâm gibi isimlerle Cenab-ı Hakkın izzet ve saltanatından kinaye olarak söylenir. (O.S) (... Arş: Zâhir, Bâtın, Evvel, Âhir isimlerinin halita ve karışığıdır. Bu halitada dahil olan İsm-i Zâhir itibarı ile Arş Mülk; kevn, Melekut olur. İsm-i Bâtın itibarı ile Arş, Melekut; kevn, Mülk olur. Demek Arşa ism-i Zâhir nazarı ile bakılırsa; kendisi zarf, Kevn de mazruf olur. İsm-i Bâtın gözü ile bakılırsa; kendisi mazruf, kevn zarf olur. Ve kezâ ism-i Evvel itibârı ile $ âyetinin işâret ettiği kevnin bidayetini içine alıyor. Ve ism-i Âhir itibarı ile $ hadis-i şerifinin ima ettiği kevnin nihâyetini içine alıyor. Demek Arş öyle bir halitadır ki, şu dört isimden aldığı hisseler ile kevn ve vücudun sağını, solunu, üstünü ve altını ihata etmiş olur. M.N.) (... Arş, sakf demektir ki bir binanın veya yerin muhit-i ulvisini teşkil eder. Bir eve nisbetle tavanı, tavanına nisbetle üstündeki çatısı, kubbesi, tepesindeki köşkü, tahtaboşu, cihannüması hep arş medlülünde dahildir. Buna müteferri olarak çadır ve çardak gibi yükselen ve gölge veren her şeye de ıtlak olunur.) (E.T.)

• ARŞ U FERŞ

  (Arş u zemin) Arş ve yeryüzü.

• ARŞ U KÜRSÎ

  (Arş ve Kürsî) Arş ile Kürsî.

• ARŞ VE SÜLLEM

  Delil-i Arşî ve Delil-i Süllemî'den kinâyedir. (Bak: Delil).

• ARŞA

  f. Güverte.

• ARŞ-I A'ZAM

  En büyük arş. Cenab-ı Hakk'ın arşı. (Bak: Arş)

• ARŞ-I AZİM

  (Bak: Arş-ı a'zam)

• ARŞ-I BERİN

  Arş-ı âlâ. Göğün en yüksek tabakası.

• ARŞ-I EHADİYET

  Allahın ehadiyet tecellisinin arşı ve âlemi. Allahın, ehadiyet tecellisini gösteren âlem.

• ARŞIN

  f. Bir uzunluk ölçüsü. (68 cm. uzunluk.) Bir kol boyu. Büyük bir adım genişliği. * Zirâ'.

• ARŞİDÜK

  Fr. Avusturya ve Macaristan İmparatorluk hanedanı prenslerine verilen ünvandır ve "Büyük Düka" demektir. Türkçe'de Arşuduka da denmiştir. ARŞİV : Fr. Eski ve tarihçe kıymetli olan resmi kayıt ve kâğıtların saklandığı yer. * Bir mevzu hakkında toplanmış muhtelif vesikaların hepsi.

• ARŞİYÂN

  f. Arş'ın etrafında tesbih ederek dolaşan melekler.

• ARŞ-ÜS-SÜREYYA

  Ülker yıldızının altında yer alan bir yıldız topluluğu.

• ARTAL

  Akranlarından ve benzerlerinden çok daha iri yapılı olan.

• ARTEBE

  Davul.

• ARTEBE

  Burun ucu.

• ARTEL

  Yoğun, büyük nesne.

• ARTEN

  Bir ot cinsidir ki, debbağlar onunla gön ve sahtiyan dibâgat ederler.

• ARTEZİYEN

  Fr. Burgu gibi bir âletle açılıp su fışkırtılan kuyu.