A Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. A Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• ADEM-İ İNKÂR

  İnkâr etmeme. İnkârsızlık.

• ADEM-İ İSTİMA'

  Huk: Mahkemede dâvanın dinlenmemesi.

• ADEM-İ İTÂAT

  İtâatsizlik, emri dinlememek.

• ADEM-İ İTİKAD

  İtikatsızlık.

• ADEM-İ İTİLÂF

  Ülfetsizlik, anlaşmazlık.

• ADEM-İ İTTİFAK

  İttifaksızlık. Uyuşmazlık.

• ADEM-İ KABUL

  İsbatı tasdik etmemek. Şek, hükümsüzlük. İman hükümlerini lâkaydlıkla karşılamak, nefy ve inkâr etmek, kabul etmemek, göz kapamak gibi câhilâne bir hükümsüzlük. Bir terk, bir cehl-i mutlak. (Kabul etmemek başkadır. İnkâr etmek başkadır. Adem-i kabul, bir lâkaydlıktır, bir göz kapamaktır ve câhilâne bir hükümsüzlüktür. Bu surette, çok muhal şeyler onun içinde gizlenebilir. Onun aklı, onlarla uğraşmaz. Amma inkâr ise: O adem-i kabul değil, belki o kabul-ü ademdir, bir hükümdür. Onun aklı, hareket etmeye mecburdur. M.) (Bak: Kabul-i adem)

• ADEM-İ KİFÂYET

  Kifâyet etmeme, kâfi gelmeme, yetmezlik.

• ADEM-İ MERKEZİYYET

  Bir idâri taksimattaki parçaların (vilâyet, belediye ve köy) muayyen hususlarda kendi kendilerine idare yetkileri. Bir yere bağlı olmaksızın veya bir yerden idare edilmeksizin olan muamele. Bütün kısım ve şubelerin kendi kendilerini idare tarzı.

• ADEM-İ MES'ULİYET

  Mes'uliyetsizlik, sorumsuzluk.

• ADEM-İ MEVCUDİYYET

  Yokluk. Olmama.

• ADEM-İ MUVAFAKAT

  Râzı olmayış, muvâfakat etmeme.

• ADEM-İ MÜBÂLÂT

  Dikkatsizlik.

• ADEM-İ MÜDÂHALE

  Karışmamazlık.

• ADEM-İ MÜSÂADE

  İzinsizlik, müsaadesizlik

• ADEM-İ SALÂHİYET

  Salâhiyetsizlik, yetkisizlik.

• ADEM-İ SIRF

  Yokluk. Mutlak yokluk.

• ADEM-İ TAHAYYÜZ

  Boşlukta yer kaplamamak. Mekândan münezzeh oluş. Yer ile bağlı olmamak. Hacmi olmayış.

• ADEM-İ TAKAYYÜD

  Kayıtsızlık. Bir şeye bağlı olmayış. Kıymet vermemek. Üzerine almamak.

• ADEM-İ TA'KİB

  Takibsizlik. * Huk: Muhakemeye lüzum görmemek.

• ADEM-İ TE'DİYE

  Borcunu ödememe.

• ADER

  Çok su.

• ADER

  Yel inmekle hayası şişen kimse.

• ADES

  (C. Adâs) Mercimek.

• ADESE

  Mercimek. * Mercek. Uzağı yakın veya yakını uzakta görmeğe yarayan dürbün veya mikroskop camı.

• ADESE-İ AYNİYYE

  Gözleme merceği.

• ADESE-İ MÜTEKARİB

  Yakınlaştıran mercek.

• ADESÎ

  Mercimeğe benziyen şey.

• ADETÂ

  Âdet olduğu üzere, her vakitki gibi, alelâde. Bayağı surette, âdi bir suretle. Düpedüz.

• ADETEN

  Görenek şekliyle, âdet olarak.

• ADEVÂN (ADV)

  Sür'atle koşmak.

• ADF

  Yemek.

• ADGÂS

  (Dags. C.) Desteler, demetler. * Karışık rüyalar. * Karışık söylentiler.

• ADGÂSU AHLÂM

  Karışık rüyâlar. Tâbire değmeyen rüyâlar.

• ADHÂ

  Kurbanlar. Kuşluk vakti kesilen kurbanlar. Kuşluk vakti. (Bak: Îd)

• ADHAM

  Yoğun, kaba. * İri cüsseli adam.

• ADİD

  Hasım. * Arkadaş. * Isırma. Bir ısırımlık lokma. (Bak: Adûd)

• ADİD

  (Adide) Çok. Bir çok sayı. Çok şeyler. Müteaddid. Birinin dengi.

• ADİD

  Kesilmiş ağaç. * Tepesine el yetişen hurma ağacı.

• ADİD

  Ağaç kesmek.

• ADİHE

  Bühtan, yalan.

• ADİL

  Eş, denk, akran, benzeri. Ölçüde, miktarda eşit olan.

• ADÎM

  Mâlik ve sahib olmayan. Yok olan. Birşeyi olmayan. Fakir.

• ADÎM-ÜL İMKÂN

  İmkânsız. Olamaz.

• ADÎM-ÜN NAZÎR

  Eşi, benzeri olmayan. Eşsiz. Benzersiz.

• ADK

  Vurmak, darp.

• ADL

  Hakkaniyet. Adâlet üzere oluş. Cevr ve zulüm etmeyip nefislerde ve akıllarda istikameti kaim ve mâlum olan emir ve hâleti icra etmek. Doğruluk. * Her şeyi yerli yerince yapmak, beraber etmek. * Meyletmek. (Bak: Adâlet)(Hem istidâd lisanıyla, ihtiyac-ı fıtri lisanıyla, ıztırar lisanıyla sual edilen ve istenilen herşeye daimi cevap vermek; nihayet derecede bir adl ü hikmeti gösteriyor. S.)

• ADL

  Mâni olmak. Men etmek.

• ADLA'

  (Azla') (Dıl'. C.) Kaburgalar. * Mat : Geometrik şekillerin kenarları, sayı kökleri.

• ADLÎ

  Adâlete mensup, adâletle alâkalı, ilgili.* Sultan II. Bayezid'in şiirlerinde kullandığı mahlası.