C Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. C Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• CEM'İYET-İ MUHAMMEDÎ

  (Bak: İttihad-ı Muhammedî Cemiyeti)

• CEM'İYYAT

  (Cemiyet. C.) Cemiyetler.

• CEM'İYYET

  (Cemiyet) Topluluk, birlik. Hey'et. * Bir yere cem' olma. * Mânevi birlik teşkil eden cemaat. * Huk: Kazanç paylaşmaktan başka bir maksadla, ikiden ziyade şahsın ilim ve mâlumâtlarını ve faaliyetlerini devamlı bir şekilde birleştirmek suretiyle bir esas nizamnameye müsteniden ve hükmî şahsiyyeti hâiz olarak kurdukları teşekkül. (T.H.L.) * Tas: Zihnin yalnız Cenab-ı Hak ile meşguliyet hali. * Edb: Tenasübü veya tezadı dolayısıyla birbirine uyan kelimeleri veya zıd olan kelimeleri beraber aynı ifade içinde bulundurmak. (Edebiyat Lügatı'ndan bir misal:Bir tâir-i kudsîyi uçurdun yuvasından.Bir lâne-i sevdayı tebah eyledin ey mevt.Bir tûde türaba çevirip cism-i latifin.Bir haclegehi hâk-i siyah eyledin ey mevt."Tair, uçurdun, lâne, tûde, türab, hâk" lâfızları arasında tenasüb vardır."Bir tûde türab" ile "Cism-i latif" "haclegeh" ile "hâk-i siyah" arasında tezad vardır. Buna, sözün cem'iyyetli olması denilir.

• CEM'İYYETGÂH

  f. Toplantı yeri, toplanılacak yer.

• CEM'İYYET-İ AKVÂM

  (Milletler Cemiyeti) Birinci Dünya Savaşından sonra kurulan ilk Birleşmiş Milletler Cemiyetinin bizdeki adıdır.

• CEM'İYYET-İ HATIR

  Zihin ve fikrin dağınık olmayıp toplu bulunması. Hasr-ı fikir etmek.

• CEM'İYYET-İ KELÂM

  Kelâmın câmi olması. Müteaddid mânası bulunan kelâm, söz.

• CEML

  Yağ eritmek.

• CEMM

  Çokluk. Mecmu. * Kuyuda biriken su. * Hırs ve tama ile mal biriktirmek.

• CEMMA

  Boynuzsuz koyun.

• CEMMAL

  Deveci, deve süren, deve sürücüsü.

• CEMMAZ

  Hızlı giden.

• CEMMAZ-SÜVAR

  f. Hızlı giden bineğe binen kimse.

• CEMM-İ GAFİR

  Büyük cemâat, insan kalabalığı. Ekseriyet. * Muhâfızlar.

• CEMR

  İnsanların bir araya toplanması. * Atın sıçrayarak yürümesi. * Ateş ve küçük taş vermek. * Bir kimseyi def etmek, kovmak.

• CEMRA

  Kuvvetli dişi deve.

• CEMRE

  (C.: Cimâr) Şiddetli karanlık. * Ateşli kömür parçası, kor. * İlkbaharda suya, yere, havaya düştüğü söylenen sıcaklık. * Hacıların Mina Vâdisinde şeytan taşlamaları.

• CEMRE-İ SÂLİSE

  Üçüncü cemre ki, toprağa düşer.

• CEMRE-İ SÂNİYE

  İkinci cemre ki, suya düşer.

• CEMRE-İ ULÂ

  Birinci cemre ki, havaya düşer.

• CEMREVİYYE

  Divân şairleri tarafından bayramlar, baharlar gibi cemre sebebiyle, muasır olan büyük makamlı ve rütbeli kişiler için yazılan şiirler.

• CEMR-ÜL GADA

  Ateşi çok devam eden ağacın ateşinin koru.

• CEMŞ

  Saçı yolmak veya traş etmek. * Gizli ses. * Parmaklarının uçları ile çekmek. * Gazel söylemek. * Oynaşmak.

• CEMŞASB

  f. Hz. Süleyman Peygamber. (A.S.)

• CEM-UL CEVAMİ'

  Eski medreselerde okutulan Dört Hak Mezhebin fıkıh usûlünü içine alan, Usûl-i Fıkh'ın en son kitabı. Müellifi Şâfiî âlimlerinden İbn-üs Sübkî'dir.

• CEMUM

  Yorga at. * Yürürken eşinen at.

• CEM-ÜL CEM

  Gr: Bir defa cemi'olan kelimenin tekrar bir defa daha cemi olması. (Evliya; Evliyalar gibi.) * Tas: Vahdet-i vücuda dalmak. Bekabillah, Cenab-ı Hak'ta fâni olmak.

• CENA

  Yemiş toplamak. * Cem'etmek, toplamak.

• CENA'

  Arka yumruluğu. Kamburluk.

• CENAB

  Büyüklük ifade etmek için, hürmet maksadı ile söylenir. Cenab-ı Hak, Cenab-ı Resül-i Kibriya (A.S.M.)... gibi.

• CENAB

  (C.: Ecnibe) Evin etrafı, çevresi. * Cânib. * Nâhiye.

• CENABET

  Pis. Gusletmesi lâzım gelen kimse. * Uzaklık.

• CENAB-I HAKK

  Allah.

• CENADİF

  Şişman, kısa boylu kimse.

• CENAH

  Kanat, taraf, kısım. (Vicdanın ziyası ulum-u diniyyedir. Aklın nuru, fünun-u medeniyedir. İkisinin imtizacı ile hakikat tecelli eder. O iki cenah ile talebenin himmeti pervaz eder. İftirak ettikleri vakit, birincisinde taassub, ikincisinde hile, şüphe tevellüd eder. Mün.)

• CENAHEYN

  (Cenah. dan) İki kanat, iki yan, iki cenah. * İki hususiyetli.

• CENAH-I TÂİR

  Kuş kanadı.

• CENAH-I ZÜBAB

  Sinek kanadı.

• CENAİB

  (Cenayib) (Cenibe. C.) Yedek hayvanlar, yedek binekler.

• CENAN

  Gönül. Ruh. Kalb. Can.

• CENANÎ

  Kalbe âit ve müteallik olan. Kalben duyulan. (Arabça müfred, birinci şahıs sigası ile "kalbim" mânasınadır.)

• CENAZE

  (C.: Cenâiz) İnsan ölüsü.

• CENB

  Yan taraf. Koltuk altının aşağısı. * Def'etmek, kovmak. * Müştak olmak. * Bir yere gitmek için bir yere inmek. * Birisinin sevdiğinden dolayı kararsız ve muztarib bulunmak. * Büyük ve çok olan. * Engin taraf. * Şetmetmek, söğmek. (L.R.)

• CENBÎ

  Yan tarafa âit.

• CENBİYYE

  Arapların kullandıkları bir cins eğri kamadır ki, yan taraflarına takarlar.

• CENCENE

  Sözü burun içinden söylemek, genizden konuşmak.

• CENDEL

  Nehirlerde bulunan ve büyükçe olan kaya.

• CENDERE

  yun. Tazyik. Baskı, basınç. * Dar dere, boğaz. * Kalın oklava. * Çamaşır ütülemeye mahsus iki ağaç üstüvaneden ibaret alet. * Mc: Sıkı ve dar yer.

• CENEB

  Susuzluktan böğrü ciğere yapışmak.

• CENEDİL

  (C.: Cenâdil) Taşlı yer. * Yuvarlak taş.