D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• DERA

  f. Çan, çıngırak.

• DERAHİM

  (Dirhem. C.) Dirhemler. Okkanın dörtyüzde birleri. * Akçeler, paralar.

• DERAHİS

  Şiddetler.

• DER-AKAB

  f. Hemen, derhâl, çabuk, arkasından, akabinde.

• DER-AMED

  f. Gelir.

• DER-AN

  f. Derhâl, o anda, hemen.

• DERARE

  Deyyus. Karısının kötü hâllerini görmemezlikten gelen kişi.

• DERARİ

  f. (Dürrî. C.) Parlak yıldızlar. * Renkli şeyler.

• DERAZ

  f. Uzun, tavil.

• DERB

  (Dürb) Bir şeyi âdet edinmek. * Dadanmak, alışmak. * Haslet, cür'et. * Tecrübe etmek. * Denemek.

• DER-BAN

  f. Kapıcı, kapıya bakan.

• DER-BAR

  f. Ev kapısı.

• DERBAR-I SAADET-KARAR

  İstanbul. (Osmanlılar devrinde İstanbul hilâfet merkezi olduğu için saadet kapısı diye tavsif edilirdi.)

• DER-BEDER

  f. Serseri, kapı kapı dolaşan. * Dağınık, perişan.

• DER-BEND

  f. Dağda ve tepede zahmetlerle geçilen yer, dar geçit, boğaz. Hudut. Kale. * Anahtarsız kapı.

• DER-BENDÇİ

  Kale veya hudut muhafızı.

• DER-BEST(E)

  f. Kapalı kapı. * Kapanmış susmuş.

• DERC

  İçine almak. Katmak. * Kitaba koymak. * Nakışlı kâğıt üzerine yazılan yazı. * Hattatın yazılmış kâğıt tomarı.

• DERCAN

  f. Can içinde.

• DERCAN ETMEK

  Can içine almak, hayatını ona vermek.

• DERÇİN RESMİ

  Kesilen hayvanlardan alınan bir cins vergi.

• DERD

  f. Tasa, keder, kaygı. * Hastalık, illet.

• DERDA

  f. Yazık! Vah vah!

• DERDAB

  Sadâ, ses.

• DERDAK

  (C.: Derâdik) Küçük çocuklar. * Her şeyin küçüğü.

• DERDAR

  Servi ağacından bir sınıf.

• DERD-AŞİNA

  f. Dert görmüş, mihnet görmüş kişi.

• DERD-DEST

  Elde. Elde etmek, yakalamak, tutmak. Ahz. * Yapılmakta ve rüyet edilmekte olan.

• DERDEBİS

  Belâ. * Zahmet. * Boncuk. * Yaşlı kişi.

• DERD-İ DİL

  Gönül tasası, gönül gamı.

• DERD-İ MAİŞET

  Geçinmek derdi ve zorluğu. Maişet derdi.

• DERD-İ SER

  Sıkıntı, baş derdi, başağrısı.

• DERDMEND

  f. Tasalı, kaygılı, dertli.

• DERDNAK

  f. Dertli, kederli, kaygılı, tasalı.

• DERDUR

  Su çevriği, girdab. * Derin çukur yer.

• DEREBEYİ

  Ortaçağda kendi arazisi içindeki insanlara istedikleri gibi hükmeden, devamlı olarak birbirleriyle savaşan geniş toprak sahiplerinden her biri. * Mc: Asi, zorba.

• DERECAT

  (Derece. C.) Dereceler, basamaklar, kademeler, yükseklikler, mertebeler.

• DERECAT-I KURBİYE

  Yakınlık dereceleri. Allah'a manevi yakınlık mertebeleri.

• DERECAT-I ŞEMSİYE

  Eski Kozmoğrafyaya göre; güneşi döndüğü farzedilen dâirenin on iki burca tekabül eden kısımları.

• DERECE

  (C.: Derecât) Yukarıya çıkacak basamak. * Dairenin bölündüğü dilim. 360 kısmın beheri ki, açıları ölçmeye yarar. * Termometrenin bölündüğü kısımların beheri. Mertebe, paye. * Miktar, rütbe.

• DERECE-İ HARARET

  Isı derecesi.

• DERECE-İ SÜLLEM

  Merdiven basamağı.

• DERECE-İ ŞUHUD

  İmanı ve mânevi hakikatları, mânevi terakki yoluyla görmek seviyesinde olan iman mertebesi.

• DERED

  Ağızda diş olmamak.

• DEREK

  Urgan ucuna eklenip, kovanın kulpuna bağlanan ip parçası (urgan suya değmesin diye) * Kiriş uçlarında olan halka (yayın başlarına geçirirler.)

• DEREKA

  (C.: Deruk) Sığır derisinden yapılan kalkan.

• DEREKÂT

  Aşağılık dereceleri. En aşağı mertebeler.

• DEREKE

  Aşağı inen basamak. Aşağı mertebe. * Sıfırın altındaki derece. Düşüklük.

• DEREKE-İ MİRKAT

  Merdivenin en alt basamağı.

• DEREKÎ

  Gerileme.