I Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. I Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• IŞKA

  Sarmaşık adı verilen bir bitki.

• IŞKÎ

  İki ucu saplı eğri bıçaktır ve deri ve tahta kazımakta kullanılır.

• IŞTIN

  Toprak kandili.

• ITABE

  İyi etmek. * Hoş kokulu etmek.

• ITAF

  Kaftan.

• ITAK

  Hürriyet. * Kuvvet. * şiddet.

• ITAKA

  Güç etmek, zorlaştırmak.

• ITAK-ÜT TAYR

  Yırtıcı kuşlar.

• ITAM

  İdrar zorluğu, idrar tutukluğu.

• IT'AM

  (Bak: İt'âm)

• ITAR

  (C.: Utur) Dudak kenarı. * Elin kasnağı. * Diğerlerini ihâta eden nesne.

• ITARE

  Uçurma, uçurulma.

• ITAŞ

  (Atşân. C.) Susamış olanlar.

• ITBAK

  Örtünmek. * Yürümek. * Değiştirmek. * (Bak: İtbak)

• ITEH

  Ahmaklık, bunaklık.

• ITER

  (Itret. C.) Nesiller, akrabalar, zürriyetler, aynı soydan gelenler.

• ITF

  Omuzbaşı.

• ITFA'

  Söndürmek.

• ITFAK

  Maksadına eriştirme, gayesine vardırma.

• ITFAL

  Kadının oğlanını getirmesi.

• ITFET

  şefkat, merhamet. * Boncuk.

• ITGA

  Azdırma, azdırılma.

• ITK

  Azad edilmek. Hürlük. Esir veya köle olanın serbest edilmesi. Azad olmak. * Kerem ve hüsn-ü cemâl. Asâlet ve necâbet. Şeref, şan ve kıdem. Kuvvet.

• ITK ALÂ MAL

  Bir köle veya cariyenin kitabet suretiyle olmaksızın cins ve miktarı malum bir mal veya muayyen bir hizmet mukabilinde azad edilmesidir. Buna "Itk alâ cu'l" da denir. (Ist. Fık. K.)

• ITKAN

  (Bak: İtkan)

• ITK-I MUALLAK

  Bir şarta talik suretiyle vuku bulan ıtkdır. Bir kimsenin kölesine "şu işi yaparsan hürsün" demesi gibi ki, köle o işi yapınca azad olur. (Ist. Fık. K.)

• ITK-I MUZAF

  Bir zamana, bir vaktin girmesine veya çıkmasına izafe edilen ıtkdır. "Sen gelecek ayın başında hürsün." denilmesi gibi ki, o ayın başında ıtk hadisesi vücuda gelir. (Ist. Fık. K.)

• ITK-I MÜNECCEZ

  Bir şarta muallak veya bir zamana muzaf olmaksızın derhal vuku bulan ıtkdır. Bir kimsenin memluküne hitaben "seni azad ettim." demesi gibi ki, onunla köle derhal hürriyetine kavuşur. (Ist. Fık. K.)

• ITK-I MÜŞTEREK

  İki veya daha fazla kimsenin, mâlik oldukları bir köleyi azad etmeleridir.

• ITKNAME

  Azad edilmiş olan köle veya cariyeye azad edildiklerini bildirmek üzere verilen vesika.

• ITL

  (C.: Atâl) Böğür.

• ITLA'

  Tulu ettirmek, zuhur ettirmek, doğdurmak.

• ITLA'

  Kokulu şeyler sürünmek. * Hevâiyata heves etme.

• ITLAK

  Salıvermek. Bırakmak. Koyuvermek. Serbest bırakmak. Serbest olup her tarafta bulunmak. Cezadan kurtarmak. * Boşama. Boşanma. Afvetmek.(...Elbette mutlak ve muhit olan o ef'âlde iştirak muhaldir. İmkânı yoktur. Evet, ıtlakın mahiyeti iştirake zıddır. Çünkü, ıtlakın mânası, hatta mütenahi ve maddi ve mahdut bir şeyde dahi olsa, yine istilâkârane ve istiklâldarane etrafa, her yere yayılır, intişar eder. Meselâ: Hava ve ziya ve nur ve hararet, hatta su, ıtlaka mazhar olsalar, her tarafa yayılırlar. Ş.)

• ITLAK-I İNAN

  Dizginini salıverme. Başıboş bırakma.

• ITLAK-I LİSAN

  Ağzına geleni söylemek. Çok serbest ve kolay konuşmak.

• ITLAK-I YED

  Hayır işleme.

• ITLAL

  Havâle olma, birşey üzerine yüklenme. * Boşu boşuna zaman geçirme, vakit öldürme.

• ITLIHAH

  Gözden yaş akma, ağlama.

• ITLINSA

  Çok fazla terleme.

• ITMAH

  Yukarı bakma, gözü yukarı dikme.

• ITMAL

  Mahvetme, perişan etme.

• ITMAS

  Bir şeye geriden uzaktan bakmak. Helâk etmek.

• ITNA'

  Sâlim olmak, sağlam ve sıhhatli olmak.

• ITNAB

  Edb: Konuşurken, fazla tafsilât vermek. Lüzumundan fazla sözü uzatmak. (Îcazın zıddı)

• ITNABE

  Gölgelik, sâyeban. * Keman teli, keman kirişi.

• ITNAB-I MAKBUL

  Bahsi iyice anlatmak için lüzumlu olan sözün uzatılması.

• ITNAB-I MÜMİLLE

  Lüzumsuz olarak sözü uzatmak, usanç verecek şekilde uzatmak.

• ITNAN

  Çınlatma. Madeni bir ses çıkartma.

• ITR

  Hoş ve güzel koku. Güzel kokulu şey. * Yaprakları güzel kokulu bir bitki.