T Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. T Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• TESVİYE-İ DEYN

  Borç ödeme.

• TESVİYE-İ UMÛR

  İşlerin görülüp neticelendirilmesi.

• TESYAR

  Gönderme, gönderilme. (Eşya hakkında) (Tisyâr şekli yanlıştır)

• TESYİL

  Akıtma. Akıtılma. Sel gibi akıtılma.

• TESYİR

  (Seyr. den) (C: Tesyirât) Gönderme, yollama. Seyrettirme. * Sürmek. * Bezi yol yol alaca edip dokumak.

• TEŞABÜH

  Benzeşme. Birbirine benzeme.

• TEŞABÜK

  Şebekelenme. Karışık, dolaşık hâl alma.

• TEŞABÜR

  Birbiriyle karışlarını ölçmek. * Kavga etmek için birbirine karşı gelmek.

• TEŞACÜR

  (şecer. den) Sopalarla vuruşma. Birbirine girme kavga, dövüş.

• TEŞAFF

  Kap içinde olan suyu içmek.

• TEŞAHH

  Bahillik edişmek.

• TEŞAHHUB

  Akmak, seyelan etmek.

• TEŞAHHUM

  (Şahm. dan) Yağlanma, semirme, şişmanlama.

• TEŞAHHUS

  (C.: Teşahhusât) Şahıslanma, belirlenme. Tarif edilebilir hâle gelme.

• TEŞAHUS

  Deprenmek. Muhtelif etmek, çeşitli yapmak.

• TEŞAHÜD

  Hazır olmak.

• TEŞAKİ

  (Şekvâ. dan) Birbirinden şikâyet etme. * Dertleşme.

• TEŞAKK

  Muhalefet edişmek, uyuşamamak. * Zor ve meşakkatli olmak.

• TEŞAKKUK

  (Şakk. dan) Yarılma, ikiye ayrılma.

• TEŞAKÜL

  (şekl. den) şekil ve suretçe bir olma. Birbirine uyma.

• TEŞAKÜS

  Husumet edişmek, düşmanlık yapmak.

• TEŞAM

  Yılışmak, gülüşmek. * Koklaşmak.

• TEŞAMUH

  (şemh. den) Yüce, büyük, yüksek olmak. Yükselmek.

• TEŞANÜ'

  Buğz edişmek, kin gütmek.

• TEŞARÜK

  Ortaklık etme. Birbirine ortak olma.

• TEŞA'ŞU'

  Şaşaalanma, parıldama.

• TEŞATÜM

  (şetm. den) Sövüşme.

• TEŞA'U'

  Fiz: Işığın merkezden etrafa doğru dalgalanması.

• TEŞAUB

  Şubelenme. Ayrılıp kol kol olma. Çatallaşma. Kısımlara ayrılma.

• TEŞA'UB

  Perâkende ve kol kol olup bölükler ve şubeler sahibi olma. * Bozuk bir şeyin düzelmesi. * Iraklaşmak.

• TEŞA'UBÂT

  (Teşa'ub. C.) Şubeler. Bölük bölük, kısım kısım olmalar.

• TEŞA'UB-U AKVAM

  Kavimlerin kısım kısım, şube şube olması.

• TEŞA'UL

  (şu'l. den) Parlama, tutuşma.

• TEŞAUR

  şâirlik taslamak. Kendini şâir gibi göstermek.

• TEŞA'UR

  (Şa'r. dan) Kıllanma, tüylenme.

• TEŞA'US

  Tozlu topraklı olmak. Kirlenmek. Paslanmak.

• TEŞAÜM

  şom tutmak.

• TEŞAÜN

  Eskimek.

• TEŞAVÜR

  (Şurâ. dan) Danışma, müşâvere etme.

• TEŞAVÜS

  Gururlanıp gözücuyla bakmak.

• TEŞAYU'

  Birbiriyle yâr olmak.

• TEŞBİ'

  Karnını doyurma.

• TEŞBİB

  Saç ve sakal ağarmak. * Ateş yakma. * Kasidede mahbubdan bahsetme.

• TEŞBİH

  Yassı ve enli yapmak.

• TEŞBİH

  (C.: Teşbihât) Benzetmek, benzetilmek. Benzetiş. Bir vasıfta vehmetmek. (Bak: Müşebbihe) *Edb: Aralarında maddi veya mânevi bir münasebet bulunan iki şeyi birbirine benzetmek san'atı. Erkân-ı teşbih: (Teşbihin rükünleri) : 1- Müşebbeh (Benzetilen), 2 - Müşebbehün bih (Kendisine benzetilen), 3 - Vech-i şebeh (benzetme ciheti), 4 - Edât-ı teşbih (Teşbih edatı) Birinci ve ikinciye (Yâni, müşebbeh ve müşebbehün bih) "tarafeyn : İki taraf" denir. Meselâ: "Nuri şecâatte Hazret-i Ali gibidir" denildiğinde: "Nuri" müşebbeh, "şecâatte" vech-i şebeh, "Hazret-i Ali" kelimesi ise müşebbehün bih'dir. "Gibi" kelimesi ise edat-ı teşbihtir. Edât-ı teşbih olanlar: "gibi, meselâ, misâl, sanki, meğerki, mesel, mânend, andırır, âdetâ, çü, çün, tek, benzer, zannolunur, veş" (gibi kelimelerdir.)(Pekçok teşbih ve temsiller bulunuyor ki, mürur-u zamanla veya ilmin elinden cehlin eline geçmesiyle hakikat-ı maddiye telâkki ediliyor. Hatâya düşer. Meselâ: "Sevr" ve "Hut" isminde ve âlem-i misâlde sevr ve hut timsâlinde berri ve bahri hayvânat nâzırlarından iki melâiketullah, âdeta bir koca öküz ve cismani bir balık zannedilerek Hadise ilişilmiş. Hem meselâ: Bir vakit huzur-u Nebevide derin bir ses işitildi. Resül-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm ferman etti ki: "Bu gürültü, yetmiş senedir yuvarlanıp ta ancak bu dakika cehennemin dibine düşen bir taşın gürültüsüdür. " İşte bu Hadisi işiten, hakikata vâsıl olmıyan inkâra sapar. Halbuki, yirmi dakika o Hadisten sonra kat'iyyen sabittir ki: Biri geldi. Resül-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'a dedi ki: "Meşhur münafık, yirmi dakika evvel öldü. " Yetmiş yaşına giren o münafık cehennemin bir taşı olarak bütün müddet-i ömrü tedennide esfel-i sâfiline küfre sukuttan ibaret olduğunu gayet beligane bir surette Resül-i Ekrem Aleyhissalâtü vesselâm beyan etmiştir. Cenâb-ı Hak, o vefat dakikasında o sesi işittirip ona alâmet etmiştir. S.)(Teşbih ve temsiller, havastan avama geçtikçe, yani ilmin elinden cehlin eline düştükçe, mürur-u zamanla hakikat telâkki edilir. R.N.)

• TEŞBİHÂT

  (Teşbih. C.) Benzetmeler, teşbihler, benzetilmeler.

• TEŞBİH-PERESTLİK

  Kelâmda lüzumundan fazla teşbihe yer vermek.

• TEŞBİK

  (Şebeke. den) Şebekeleştirme, ağ biçimine koyma.

• TEŞBİR

  Karışlama. * Ölçme.

• TEŞBİT

  Dağıtmak, perâkende etmek.