Y Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. Y Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• YAKITÎ (YAKUTÎ)

  Kırmızı üzüm.

• YAKIZ

  (C.: Eykâz) Uyanık.

• YAKÎN

  Şüphesiz, sağlam ve kat'i olarak bilmek.(Yakîn: Ma'rifet ve dirayetin ve emsalinin fevkinde olan ilmin sıfatıdır. İlm-i yakîn denir, ma'rifet-i yakîn denilmez. Ayn-el yakîn: (kelimenin merfu hali ayn-ul yakîndir.) Göz ile görür derecede veya görerek, müşahede ederek bilmek. Meselâ; uzakta bir duman görüyoruz. Orada ateşin varlığını ilmen biliyoruz, demektir. Bu bilme derecesine ilm-el yakîn deniyor. Ateşe yaklaşıp, gözümüzle görürsek, ona ayn-el yakîn bilmek deniyor. Daha da ilerliyerek bütün hislerimizle ateşin varlığını anladık ise; ateşin yakması ve sâir sıfatlarını da bildik ise, bu nevi'den olan ilmimizin derecesine de hakk-al yakîn deniyor. (Hakkalyakîn: Abdin sıfatları, Cenab-ı Hakk'ın sıfatlarında fâni olup, kendisi onunla ilmen ve şuhuden ve hâlen beka bulmaktadır. Ö. Nasuhi)

• YAKÎNEN

  Hiç şübhesiz olarak, kat'i surette.

• YAKÎNÎ

  Şüphe edilmeyecek ilmî halde, hiç şeksiz bilinmeğe dair.

• YAKÎNİYYÂT

  Yakînî bir surette bilinenler.

• YAKTÎN

  Kabak, kavun ve karpuz gibi dalları yerde yayılan bir nebat adı.

• YA'KUB (A.S.)

  Kur'an-ı Kerim'de adı geçen peygamberlerdendir. Yusuf Aleyhisselâm'ın babası ve İshak Aleyhisselâm'ın oğludur. Bir adı da İsrail olduğundan bu sülâleden gelenlere İsrail oğulları mânasına, Benî İsrail denilmektedir. Büyük oğlunun adı Yehud olduğundan sonradan bunlara Yahudi denilmiştir. (Bak: Yusuf A.S.)

• YAKUT

  Çeşitli renkleri olan kıymetli bir süs taşı.

• YAKUT-U MÜZAB

  Erimiş yakut. * Göz yaşı. * Kan. * Kırmızı şarap.

• YAKUT-U ZERD

  Sarı yakut. * Güneş.

• YAKZA

  Uyanıklık. Dikkatte olma.

• YAKZÂN

  Uyanık.

• YAKZATEN

  Uyanık olarak. Şuurlu ve dikkatli surette.

• YÂL

  f. Kuvvet, güç. Boyun, gerdan.

• YÂL Ü BÂL

  Boybos düzgünlüğü.

• YALAK

  Hayvanların su içmelerine mahsus içi oyuk kütük veya taş. Çeşmelerin musluğu altına konulan tasa da bu ad verilir.

• YALAN

  (Bak: Kizb)

• YALDIZ

  t. Cilâ. * Parlatmağa yarıyan şey.

• YALE

  f. Sığır boynuzu.

• YALMEND

  f. Aile reisi. Aile başkanı.

• YA'LUL

  (C.: Yeâlil) Beyaz bulut. * Su üzerinde peydâ olan kabarcık. * Çift hörgüçlü deve.

• YALVANE

  f. Kırlangıç kuşu.

• YAM

  f. Posta beygiri.

• YAMAK

  Yardımcı, yardak, muavin.

• YA'MELE

  İşe dayanıklı cins dişi deve.

• YAMUR

  Başının ortasında bir sürü boynuzları olan bir cins geyiğin erkeği.

• YA'MUR

  (C.: Yeâmir) Bir nevi ağaç. * Oğlak. Kuzu.

• YAN

  f. Hastanın sayıklaması.

• YANESUN

  Anason otu.

• YA'Nİ

  (Yâni) Bundan maksat, demek, demek isteniyor ki.

• YANİ'

  Kıvama gelmiş, olmuş. Pişkin.

• YANKESİCİ

  Biçimine getirerek insanın üzerinden gizlice birşey çalan hırsız.

• YÂR

  f. Dost, ahbab, tanıdık. * Yardımcı. * Âşık. Mâşuk, sevgili.

• YARA

  f. Güç, kuvvet, kudret, takat.

• YÂRÂN

  f. Dostlar. Sâdık arkadaşlar. Sevgililer.

• YARANE

  f. Dostça.

• YÂRÂN-I AŞK

  Âşıklar, aşk dostları.

• YÂRÂN-I SAFÂ

  Zevk ve eğlence ile vakit geçiren dostlar. Safâ dostları.

• YÂRE

  Yara.

• YÂRE

  f. Bilezik.

• YÂRE-İ HİCRAN

  Ayrılık yarası.

• YAREK

  f. Dölyatağı. Meşime.

• YÂR-I BÎVEFÂ

  Vefasız dost.

• YÂR-I CİHAR

  (Bak: Çar yâr)

• YÂR-I GAR

  Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm'ın en sâdık sahabesi Hazret-i Ebubekir Radıyallahü Anh'ın ünvanı. Hicret esnasında en tehlikeli bir zamanda mağaraya girdiklerinde Peygamberimiz Aleyhissalâtü Vesselâm'a sadakatla hizmet ettiğinden bu nam ile anılır. (Bak: Sıddık)

• YÂR-I KADÎM

  Eski dost.

• YARI ÜMMİ

  Yazıyı tam yazamayan. * İlmi daha ziyade ilhama istinad eden.

• YÂRÎ

  f. Yardım. * Dostluk.

• YARMEND

  f. Dost, muin, yardımcı.