A Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. A Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• ANÂ'

  Zahmet, meşakkat, güçlük, zorluk.

• A'NÂB

  (İneb. C.) Üzümler. Yaş üzümler.

• ANÂBİL

  Kaba nesne.

• ANÂDİL

  (Andelib. C.) Bülbüller.

• ANÂFET

  Kabalık, sertlik.

• ANAFOR

  Denizde akıntının yanında veya altında, onun ters istikametinde olarak akan su. Akıntı mukabili.

• ANAK

  En zarif, en yakışıklı, en güzel.* Çok ferah, çok sürurlu.

• A'NAK

  (E'nak) Boynu uzun.

• ANÂK

  (C.: Ânuk) Dişi keçi yavrusu. * Zahmet, meşakkat. * Karakulak dedikleri hayvan.

• A'NÂK

  (Unk. C.) Boyunlar, gerdanlar.

• ANAKAT

  Muvaffakiyetsizlik. Ümidi boşa çıkma.

• ANÂKİB

  (Ankebut. C.) Örümcekler.

• ANALJEZİ

  yun.Tıb: Acı hissinin kaybı.

• ANALOJİ

  Mant. Benzetme yoluyla sonuç çıkarma. Bilinmeyen bir durum, bir hadise, bir münasebet ve bir varlık hakkında hüküm vermek için bilinen bir benzeri hakkındaki bilgilerden faydalanılarak muhakeme yürütülmesidir. Bu tarz düşünce çok defa düşüneni yanlış sonuca götürür. Muhtemel olanın muhakkak zannedilmesine sebep olur. Hataya düşmemek için dikkatli olmak gerekir.

• ANAMALCILIK

  (Bak: Kapitalizm)

• A'NAN

  Ufuklar. * Ağacın ucu.

• ANÂN

  Bulutlar. * Gökyüzü, semâ.

• AN'ANÂT

  (An'ane. C.) Rivayetler. * Gelenekler, an'aneler, âdetler, örfler.

• ANANE

  Bir tek bulut.

• AN'ANE

  Âdet, örf. * Ağızdan nakledilen söz, haber. * Ist: Bir haberin veya bir hadis-i şerifin "an filân, an filan" diye râvileri bildirilmek suretiyle olan nakil. * Silsile. * Müezzin ezân okurken "teganni" ederse; ona da "An'ane" denir. (Bak: şeâir)(Ehl-i imana hücum eden ehl-i dalâlet - bu asır cemaat zamanı olduğu cihetiyle - cemiyet ve komitecilik mayesiyle bir şahs-ı mânevî ve ruh-u habis olmuş. Müslüman âlemindeki vicdan-ı umumî ve kalb-i küllîyi bozuyor. Ve avamın taklidi olan itikadlarını himaye eden İslâmi perde-i ulviyeyi yırtıyor; ve hayat-ı imaniyeyi yaşatan, an'ane ile gelen hissiyat-ı mütevariseyi yandırıyor. R.N.)

• AN'ANELİ SENED

  Hadis nakledenlerin veya bir haberi söyleyenlerin bu haberi kimden kime söylendiğini belli eden "An filan, an filan" diyerek şahısların isimleriyle beraber rivâyet ve nakledilen kuvvetli ve şüphe götürmeyen sened. (Suâl : An'aneli senedin fâidesi nedir ki; lüzumsuz yerde, malum bir vâkıada "an filân, an filân, an filân" derler? Elcevab: Fâideleri çoktur. Ezcümle bir fâidesi şudur ki: An'ane ile gösteriliyor ki, an'anede dâhil olan mevsuk ve hüccetli ve sâdık ehl-i hadisin, bir nevi icmâını irae eder ve o senette dâhil olan ehl-i tahkikın, bir nevi ittifakını gösterir. Güya o senette, o an'anede dâhil olan herbir imam, herbir allâme; o hadisin hükmünü imza ediyor, sıhhatine dâir mührünü basıyor. M.)

• AN'ANEVÎ

  An'ane ile alâkalı.

• AN'ANEVİYE

  An'aneciler. * An'aneden gelen.

• ANARŞİ

  yun. Başıboşluk. Din ve nizam tanımamak. Din ve nizam düşmanlığı. Birden başıboş kalmak. Başta hükümet olmamak. Hükümetinin otoritesi kalmamış olan bir milletin durumu. (Bak: Ye'cüc ve me'cüc)(Bir Müslüman mümkün değil, başka bir dine girip, ya Hiristiyan ve Yahudi, hususan bolşevik gibi olmak... Çünkü; bir İsevi Müslüman olsa, İsâ aleyhisselâmı daha ziyade sever. Bir Musevi Müslüman olsa, Musa aleyhisselâmı daha ziyade sever. Fakat bir Müslüman Muhammed Aleyhissalâtü Vesselam'ın zincirinden çıksa, dinini bıraksa, daha hiçbir dine giremez, anarşist olur; ruhunda kemalâta medar hiçbir hâlet kalmaz. Vicdanı tefessüh eder, hayat-ı içtimaiyyeye bir zehir olur. R.N.)(..Hakiki bir Müslüman, samimi bir mü'min hiçbir zaman anarşiye ve bozgunculuğa tarafdar olmaz. Dinin şiddetle menettiği şey, fitne ve anarşidir. Çünki, anarşi hiçbir hak tanımaz. İnsanlık seciyelerini ve medeniyet eserlerini canavar hayvanlar seciyesine çevirir ki, bunun âhir zamanda "Ye'cüc ve Me'cüc" komitesi olduğuna Kur'an-ı Hakim işaret buyurmaktadır. Tr.)(Hem her bir şehir kendi ahalisine geniş bir hânedir. Eğer iman-ı ahiret o büyük aile efradında hükmetmezse, güzel ahlakın esasları olan ihlâs, samimiyet, fazilet, hamiyet, fedakârlık, Rıza-yı İlâhi, sevab-ı uhrevi yerine garaz, menfaat, sahtekârlık, hodgâmlık, tasannu, riyâ, rüşvet, aldatmak gibi haller meydan alır. Zâhiri asayiş ve insaniyet altında anarşistlik ve vahşet manaları hükmeder; o hayat-ı şehriyye zehirlenir. Çocuklar haylazlığa, gençler sarhoşluğa, kaviler zulme, ihtiyarlar ağlamaya başlarlar. Ş.)

• ANARŞİST

  Anarşi taraftarı. Anarşi ve karışıklık çıkaran.

• ANARŞİZM

  Anarşiyi istiyen tahribci bir nazariye. Anarşistlik. İnsanın insan tarafından idaresi esasına dayanan her türlü devlet, hukuk düzenlerinin adaletsiz, haksız ve zulüm olduğunu iddia eden ve devletsiz, kanunsuz, her insanın kendi başına buyruk yaşıyacağı bir düzensizlik istiyenlerin görüşü.

• ANÂSIR

  (Unsur. C.) Unsurlar. Bir şeyin meydana gelmesine sebeb olan temel esaslar. Elementler.

• ANÂSIR-I ERBAA

  Dört unsur: Toprak, hava, su, nur (veya ateş).

• ANÂSIR-I HİSABİYYE

  Mat : Bir hesabı yapmak için gerekli olan mâlûmatlar.

• ANÂSIR-I KÜLLİYE

  Külli ve dünyanın her tarafından yayılmış bulunan unsurlar.

• AN-ASL

  Aslında, hakikatında, aslından.

• ANAT

  (An. C.) Anlar, zamanlar.

• ANATOMİ

  Canlıların yapısını ve bu yapıyı meydana getiren uzuvları inceleyen ilim dalı. Tıbtaki önemi çok büyüktür.

• ANAYASA

  (Bak: Teşkilât-ı esâsiye)

• ANAZ

  Bir büyük kuşun adı.

• AN-BE-AN

  Gittikçe, yavaş yavaş, zaman ilerledikçe.

• ANBER

  Güzel koku. Adabalığı ve kaşalot denilen büyük balıkların barsaklarında teşekkül eden güzel kokulu madde. * Derisinden kalkan yapılan bir balık.

• ANBERA

  İğde yemişi.

• ANBER-BAR

  f. Güzel kokulu. Anber kokulu.

• ANBER-EFŞAN

  f. Anber saçan.

• ANBERÎ(N)

  Güzel kokulu. Anber kokulu.

• ANBER-NİSAR

  f. Güzel koku yayan. Anber kokulu.

• ANBER-SİRİŞT

  f. Anber gibi güzel kokulu.

• ANBER-TER

  f. Güzellerin zülüfleri ve benleri. * Mc: Geceleyin.

• ANBES

  (C: Anâbis) Arslan.

• ANCA

  f. Orası, ora, orada.

• ANCEC

  (C: Anâcic) Büyük nesne. * Fesliğen adı verilen çiçek.

• ANCEHANİYE

  Kibir, azamet.

• ANCEHİYYE

  Bilmezlik. Büyüklük. Ululuk.

• AN-CEHLİN

  Bilmezlikle, bilmeyerek.