B Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. B Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• BAS'

  Cem' etmek, toplamak.

• BA-SAFA

  Safalı. Safa ile.

• BASAİR

  (Basiret. C.) Basiretler. İbretli görüşler. Deliller. İbretler. Hüccet ve bürhanlar. Gözler. * Kalb duyguları.

• BASAL

  Bot: Soğan ve benzeri gibi kökler.

• BASALA

  Tıb: Vücudun her hangi bir yerinde yaradılıştan olan kabartı.

• BASAL-İ HARİF

  Acı soğan.

• BA-SAMAN

  f. Varlıklı, zengin. * Düzenli, tertipli, düzgün.

• BASAR

  (C.: Ebsâr) Görme duygusu. * Kalble hissetme. Kalb gözü. * Gözün görmesi. * İdrak. Fikir. * İlm-i Kelâm'da: Kendi şânına lâyık bir vecih ile Cenab-ı Hakk'ın "görme sıfatı"dır. Kâinatta hiçbir şey O'nun görmesinden hâriçte kalamaz.

• BASARET

  (Bak: Besaret)

• BASARIK

  Çulha tezgâhının ayaklığı. * Piyano ayaklığı gibi çifte ayaklık.

• BASARÎ

  (Basar. dan) Görüşle ilgili olan, görmeye ait.

• BA-SAVAB

  Doğruca, doğrulukla.

• BASBASA

  Dalkavukların nefret edilecek hâlleri, tabasbusları, yaltaklanması. * Köpeğin, kuyruğunu sallayarak sokulması.

• BA'SERET

  Dikkatle teftiş etme. * Keşif ve istihrac etme. * Perâkende edip dağıtma. * İnkılâb. Karıştırma. Bulandırma. * Meydana çıkma. * Kirli leke.

• BASIK

  Eli açık. Cömert. Dolup taşan.

• BASIK

  Yükselmiş. Uzamış. Çıkmış.

• BASIKA

  Beyaz ve sâfi bulut. * Âfet, dâhiye. * Makbul bir cins sarı hurma.

• BASIM

  (Uydurma bir kelimedir) Matbaacılık. Tab'etme sanatı.

• BASIN

  Uydurma bir kelime olup "matbuat" yerine kullanılır. Gazete, mecmua gibi belli zamanlarda çıkan matbuatın hepsi.

• BASINÇ

  (Bak: Tazyik)

• BÂSIR

  Gören. Dikkatli ve göz kuvveti ile gören.

• BÂSIT

  Açan. Yayan. Serici. * Ferahlık veren. * Dilediği kulunun rızkını genişlendiren Allah (C. C.). * Mücerred olup, mürekkep ve müellef olmayan. * Tıb: Bir uzvu uzatıp açan adele.

• BÂSIT-ÜR-RIZK

  Allah.

• BASİ'

  (C.: Busu') Ter.

• BA'S-İ ENBİYA

  f. Peygamberlerin gönderilmesi.

• BASİA

  Çok kırmızı dudak.

• BASİK

  Gövde damarı. (Dirsek içinde bulunan üç damarın aşağısında olandır.)

• BASİKA

  Su ile tamamen dolu olan kuyu.

• BASİL

  Fr. İnce, uzun bir bakteri çeşidi.

• BASİL

  Kahraman, cesur, yiğit kimse. * Fena, sert, kırıcı, kötü söz. * Haram olan şey. * Güzel olmayan, çirkin kimse.

• BASİLE

  Bir nevi soğan. Bir soğan çeşidi.

• BASİM

  (Besm. den) Güleryüzlü, şen kimse.

• BASİNE

  Ekincilerin sabanı. * Sanat ehlinin âletleri. * Kaba çuval.

• BASİR

  Kararmış. * Ekşi yüzlü ve katı yürekli kimse.

• BASİR

  Basiret sâhibi ve anlayışlı olan. Hakikatları anlayan. En iyi ve en çok anlayışlı. Kalb gözü ile gören. * İt, köpek, kelp.

• BASİRANE

  f. Görerek. Bilerek. Basiret sahibine yakışır halde.

• BASİRET

  Hakikatı kalbiyle hissedip anlama. Kalbde eşyanın hakikatlarını bilen kuvve-i kudsiyye. Ferâset. İm'ân-ı dikkat. * İbret alınacak hidâyet sebepleri. Beyyine. Hüccet. * Bir evin iki tarafının arası. * Yer üstündeki kan. (Bak: Süveydâ-i kalb)

• BASİRET-İ KALB

  Gönül uyanıklığı. Kalb basireti.

• BASİRET-KÂR

  f. Basiretli, ferâsetli, önceden gören.

• BASİRET-KÂRÎ

  Basiretlilik, önceden görmeklik.

• BASİT

  Kıymetsiz. * Geniş * Yaygın olan. * Mücerred ve münferid olup, mürekkeb ve müellef olmayan. * Neş'eli. Güleryüzlü. Düz, arızasız, engelsiz. * Edb: Aruz vezinlerinden biri.

• BASİT KESİR

  Sûreti (payı), mahrecinden (paydasından) küçük kesir. 2/5 gibi.

• BASİTA

  Uzak yer.

• BASİTE

  Yükseklik ölçen yayvan güneş saati. * Döşeme minder. * Düz yer.

• BASKI

  t. Basıp sıkacak, tazyik edecek şey. Sıkı tazyik. * Basan, ağırlık veren şey. * Kalıp, damga. * Bir eserin yeni basılışlarının her seferi. * Bir basmanın bir def'ada basılan miktarının tamamı. Meselâ: Bu lügatın baskısı 25.000 dir.

• BASKIN

  t. Ağır, sakil. * Basıp geçen, galip, üstün. * Ansızın, birdenbire hücum.

• BASKÜL

  Fr. Büyük ağırlıkları, küçük bir ağırlık yardımıyla tartmayı sağlamak üzere birkaç kaldıracın uygun bir tarzda birleştirilmesiyle meydana getirilmiş âlet.

• BASRA

  Yumuşak küfki taşı. (Bu sebepten Basra şehri, "Basra" diye isimlendirilmiştir.)

• BASRİYYUN

  Milâdi 8. yy. da Basra'da yaşamış lisaniyat âlimlerinden bir grup.

• BAST

  Genişlemek, açmak, yaymak. * Bir şeye el uzatmak. * Sevindirmek. * Bir mecliste haya sebebiyle olan sıkılmanın gitmesiyle açılmak. * Özür kabul etmek. * Kaplamak. * Tas: Allahın cemâl tecellisiyle kalbin sükûn ve huzur içinde ferahlaması. (Mukabili: "Kabz"dır.)(... Teellümât-ı ruhaniye ise; sabra, mücahedeye alıştırmak için Rabbani bir kamçıdır. Çünki emn ve ye'sin vartasına düşmemek hikmetiyle havf ve reca müvazenesinde sabır ve şükürde bulunmak için kabz-bast haletleri, Celâl ve Cemâl tecellisinden intibah ehline gelmesi, ehl-i hakikatça medar-ı terakki bir düstur-u meşhurdur. K.L.)