B Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. B Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• BİLİNÇ

  t. Psk: İnsanın kendi varlığından ve kendine tesir eden çevresinde meydana gelen hadise ve değişikliklerin, bilgisine sahip olması hali. Şuurun dereceleri vardır. Meselâ: Düşünüyorum ve düşündüğümü biliyorum, yine düşündüğümü bildiğimi de biliyorum ve hakeza. Şuurlu olma ruhun bir vasfıdır. Maddede şuur yoktur. Ve şuurun maddi izahı şuursuzca bir izah olup batıldır. (Bak: Şuur)

• BİLİNÇALTI

  t. Psk: Şuur altı. Geçmişte yaşadığımız ve etkisi altında kaldığımız hâdiselerden şimdi hatırlayamadıklarımız, şu anda da varlığımızda meydana gelen hadiselerden bilgisine sahip olmadıklarımızın hepsi. İnsan şuurlu hareket ettiği gibi şuuraltı etkilerle de hareket eder. İnsan şuuraltının etkisiyle hareket ettiği zaman bu hareketini şuuruyla izah ederken bahane sebepler bulur. Ama bu sebepler hareketin mahiyetini izahtan uzak kalır.

• BİLİNEMEZCİLİK

  (Bak: Lâedriye)

• BİLİRKİŞİ

  (Bak: Ehl-i vukuf)

• Bİ-LİSAN-İL-ARZ

  Arzın diliyle. Yeryüzünün lisân-ı hâliyle.

• BİLİSTİHKAK

  Lâyıkıyla, liyakatı olarak. Hakkıyla. Haklı olarak.

• BİL-İSTİKLAL

  Başlıbaşına, istiklâl üzere.

• BİL-İŞTİRAK

  Birleşerek, ortaklaşa.

• BİLİTTİFAK

  İttifak ile. Beraberce, birlikte, elbirliğiyle.

• BİLKASD

  Kasd ile, düşünerek. Bilerek.

• BİLKUVVE

  Fiil mertebesine varmadan. Tasavvurda, tasavvurî olarak. Düşünce halinde. Kabiliyet ve istidat ile.

• BİLKÜLLİYE

  Tamamı ile. Büsbütün. Bütün ile. Tamamen.

• BİLL

  Mübah olan şey.

• BİLLAHİ

  Allah'a, Allah'tan. * (Yemin) maksadı ile söylenir.

• BİLLE

  Yaşlık, ıslaklık. Çiy dedikleri rutubet ki sabah vakitlerinde olur.

• BİLLİT

  Akıllı, hâzık ve mâhir kimse.

• BİLLİZ

  Kısa boylu adam. * Şişman kadın.

• BİLLUR

  Şeffaf, parlak taş, elmas gibi kıymetli. Cam gibi parlayan.

• BİLMUKABELE

  Karşılıklı. Karşılık olarak. Mukabil olarak.

• BİL-MÜNAVEBE

  Değişerek, nöbetleşe.

• BİLMÜŞAHEDE

  Görmek suretiyle, görerek.(Hem Sâni-i Âlem'in nihayet cemalde olan kemal-i san'atı üzerine enzar-ı dikkati celb etmek, teşhir etmek istemesine mukabil, en yüksek bir sada ile dellallık eden; yine bilmüşâhede O Zat'tır... M.)

• BİLSAM

  f. Zâtülcenb, akciğer zarı iltihabı.

• BİL-UMUM

  Bütün, tamamı, hep.

• BİLV

  Belâ. * Zahmet. * Tecrübe, imtihan.

• BİLVASITA

  Vâsıta ile. Birisinin vâsıta olması, aracılığı ile. * Edb: Terci' ve terkib-i bentleri teşkil eden parçaları birbirine bağlayan beyit.(Bak: Musarra')

• BİLYAKÎN

  Bir şeyi şeksiz ve şüphesiz olarak itikad-ı kavi ve sahih ile bilmek, derk etmek. (Bak: Yakin)

• BİLYE

  (C.: Belâya) Belâ, * Zahmet. * Tecrübe, imtihan.

• BİM

  f. Korku, havf. * Tehlike.

• BİM Ü ÜMİD

  Korku ve ümid.

• BİMANEND

  Eşsiz, nazirsiz.

• BİMAR

  (C.: Bimârân) f. Mariz, hasta, alil.

• BİMARE

  f. Hasta, alil. * Muharebeler veya akınlar esnasında ele geçirilen kadın esirlerin ayrıldıkları sınıflardan birinin adı.

• BİMARHANE

  Tımarhane. Akıl hastahanesi.

• BİMARİSTAN

  f. Tımarhane. * Hastahane.

• BÎ-MEAL

  f. Hükümsüz, mânasız, saçmasapan söz.

• BÎ-MECAL

  f. Mecalsiz, halsiz, dermansız, zayıf.

• BÎ-MEKÂN

  f. Mekânsız, yersiz, yurtsuz. * Serseri.

• BÎ-MER

  f. Sayısız, hesapsız.

• BİM-İ CÂN

  Can korkusu, ölüm korkusu.

• BÎ-MİHR

  f. Sevgisiz, şefkatsiz.

• BİM-NAK

  f. Korkmuş.

• BÎ-MÜDAM

  Devamsız.

• BÎ-MÜDANÎ

  Eşsiz. Denksiz.

• BÎN

  f. Kelime sonuna ilâve ile "gören, görücü" mânalarına gelir. Meselâ:

• BİNA

  f. Gören, görücü. * Göz.

• BİNA'

  (C.: Ebniye) Yapı, ev. Yapma, kurma. * Gr: Müteaddi, lâzım, meçhul, mütavaat gibi fiillerin esasını mevzu yapan kitab.

• BİNA EMİNİ

  İnşaatı kontrol eden.

• BİNABERİN

  f. Bunun üzerine, bu sebebe binâen, bundan dolayı.

• BİNA-DİL

  f. Basiretli. Kalbi hakikatı kavrayan.

• BİNÂEN

  ...den dolayı, bu sebepten. Mebni ve müstenid olarak. Dayanarak.