D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• DEDEKTİF

  Fr. Hususi araştırma yapan, tâkib ve tarassudda bulunan polis.

• DEEB

  Âdet, usul, kaide, an'ane.

• DEF'

  Ortadan kaldırmak, Öteye itmek. * Mâni' olmak. Savmak. Savunmak. * Himaye etmek. * Fık: Bir dâvayı müdafaa için başka bir dâva açmak.

• DEFA

  Boynuz ve kanat uzunluğu. * Bir şeyin eğilip ikiye bükülmesi.

• DEF'A

  Bir kerre.

• DEFAAT

  Kerreler, def'alar. Müteaddid.

• DEFADI'

  (Dıfda. C.) Kurbağalar.

• DEF'A-İ ULÂ

  Birinci olarak, ilk defa.

• DEFAİN

  (Define. C.) Defineler.

• DEF'ATEN

  Hemen, birdenbire âni olarak. Beklenmedik anda. Bir def'ada.

• DEF'ATEYN

  İki kere, iki defa.

• DEFATİR

  (Defter. C.) Defterler. Not yazmağa mahsus kâğıttan beyaz kitablar.

• DEFATİR-İ RESMİYYE

  Resmi defterler.

• DEFENNİ

  Alaca renkli bir cins elbise.

• DEFER

  Koltuk kokusu gibi olan pis koku. * Yemeğe kurt düşmesi.

• DEFF

  Yan, cenb. * Kolay.

• DEFFE

  Yan, yüz. * Kitab cildinin iki tarafından herbiri.

• DEFİ'

  Kızgın olan nesne.

• DEF'Î

  Hemen, bir anda.

• DEF-İ CU'

  Açlığı gidermek. Birşey yemek.

• DEF-İ HÂCET

  Abdest bozmak.

• DEF-İ ŞER

  Kötülüğü ve şerri def'etmek.(Bu günlerde, Kur'an-ı Hakîm'in nazarında, imandan sonra en ziyade esas tutulan takva ve amel-i sâlih esaslarını düşündüm. Takva, menhiyattan ve günahlardan içtinab etmek ve amel-i salih emir dairesinde hareket ve hayrat kazanmaktır. Her zaman def'-i şer, celb-i nef'a racih olmakla beraber; bu tahribat ve sefahet ve cazibedar hevesat zamanında bu takva olan, def'-i mefasid ve terk-i kebair üss-ül esas olup, büyük bir rüçhaniyet kesbetmiş. K.L.)

• DEF-İ TABİÎ

  Bünyede ve içte olan şeyi, fıtrî ve normal şekilde dışarı atmak.DEF' : (Defâ'-Defâe) Sıcaklık.

• DEFİF

  Ağır ağır gitmek. * Kuşun, ayakları yerde iken kanatlarını salıp hareket ettirmesi.

• DEFİN

  (Defn. den) Medfun, defnedilmiş, toprağa konulmuş, gömülmüş, gömülü.

• DEFİNE

  Para veya altın gibi eskiden saklanmış şeylerin bulunduğu yer. * Kıymetli eşya. Kıymeti ve değeri yüksek olan şeyler veya kimse.

• DEFK

  Atmak. Dökmek.

• DEFLASYON

  Fr. Paranın piyasada azalmasıyla satın alma gücünün artması.

• DEFN

  Gömmek, gömülmek. Cenazenin mezara gömülmesi.

• DEFN-İ EMVAT

  Ölülerin gömülmesi.

• DEFN-İ MEYYİT

  Ölünün gömülmesi.

• DEFR

  Kokmak.

• DEFTER

  (C.: Defâtir) (Yunanca iki kanatlı manasına gelen bir kelimeden alınmıştır). Not yazmağa, ders için veya ticari hesablara mahsus kağıttan beyaz kitab. Pusula. * Liste.

• DEFTERDAR

  Defter tutan. Devletin gelir ve masraflarını tutan vazifeli memur. Eskiden Maliye Nâzırı bu nam ile anılırdı. Bir vilayetin maliye işlerine bakan memur.

• DEFTERDARLIK

  Eskiden maliye bakanlığı. * Şimdi vilâyetlerin mali işlerine bakan daire.

• DEFTER-İ A'MÂL

  İnsanların amellerinin iyilik veya, kötülüklerinin meleklerce kaydolunduğu manevî defter.( $ kelimesiyle ifade eder ki: Haşirde herkesin bütün a'mâli bir sahife içinde yazılı olarak neşrediliyor. Şu mes'ele kendi kendine çok acib olduğundan akıl ona yol bulamaz. Fakat, surenin işaret ettiği gibi haşr-i bahâride başka noktaların naziresi olduğu gibi, şu neşr-i suhuf naziresi pek zâhirdir. Çünki her meyvedar ağaç ve çiçekli bir otun da amelleri var. Fiilleri var, vazifeleri var. Esmâ-i İlâhiyeyi ne şekilde göstererek tesbihat etmiş ise ubudiyetleri var. İşte onun bütün bu amelleri tarih-i hayatlarıyla beraber umum çekirdeklerinde, tohumcuklarında yazılıp başka bir baharda, başka bir zeminde çıkar. Gösterdiği şekil ve suret lisanıyla gayet fasih bir surette analarının ve asıllarının a'mâlini zikrettiği gibi dal, budak, yaprak, çiçek ve meyveleriyle sahife-i a'mâlini neşreder. S.)

• DEFVA

  Boyu uzun ağaç. Uzun boyunlu keçi.* Boynu uzun olan kadın.

• DEGA

  f. Hile, habislik, dolandırıcılık. * Hilekâr, dolandırıcı, habis. * Kalp para, bozuk akçe.

• DEH

  f. On (10), aşer.

• DEH

  f. İyi hoş. Lâtif, güzel. * Tabur. * Saf.

• DEHA

  Çok akıllılık. Zekiliğin ve anlayışlılığın son derecesi. İleri görüşlülük, geniş ve çok güzel fikir sâhibi olmak.

• DEHA

  Yaymak, döşemek.

• DEHADAR

  f. Uyanıklık, zeki ve çok akıllı oluş.

• DEHAET

  Dahilik, dehâ sahibi olma. Zekilikte, anlayışlılıkta çok yüksek olma.

• DEHA-İ FENNÎ

  Fen ve dünyevi ilimlerde çok ileri görüşlülük ve harika zekâlı olmak.

• DEHA-İ KUDSÎ

  Dinin derin hakikatlarını anlamakta yüksek mahareti olan dehâ. Dinî dehâ.

• DEHAK

  Kırmak, kesmek. * Acı çektirmek, azap etmek.

• DEHAKÎN

  (Dihkan. C.) Köy ağaları. * Köylüler, çiftçiler.

• DEHAL

  Aldatmak, mekir ve hile etmek.

• DEHALET

  Sığınmak, aman dilemek, medet, yardım isteyiş.