D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• DİH

  f. "Veren, verici" mânalarına gelir ve kelimelerle birleşir. Meselâ: Ârâm-dih $ : Rahatlık veren.

• DİH

  f. Köy, karye. * On sayısı.

• DİHAK

  Dolu bardak.

• DİHAN

  Kırmızı deri, sahtiyan. * (Dühn. C.) Vücuda sürünülecek yağlar.

• DİHAT

  (Dih. C.) f. Köyler, karyeler.

• DİHÇE

  f. Küçük köy. * Çiftçi, köylü.

• DİHDA

  Yuvarlamak. Döndürmek.

• DİH-DAR

  f. Köy ağası.

• DİH-GAN

  f. Ekinci, çiftçi, köylü.

• DİH-HÜDA

  f. Köy kâhyâsı, köy ağası.

• DİHI

  Köyle ilgili, köylü, köye mensub.

• DİHİM

  f. Taç.

• DİHİŞ

  f. Verme, veriş, bağışlama, ihsan, atiyye.

• DİHKAN (DÜHKAN)

  (C: Dehâkin) Sipâhi. * Köy kethüdâsı. * Emirlerin tasarrufunda kuvvetli olan, sözü geçen adam. * Bezirgân. * Acem fellahlarının maslahatgüzarı.

• DİHLAS

  Arslan. * Yavuz, bahâdır, kahraman, çeri kimse.

• DİHLİZ

  (C.: Dehâliz) Ev ile kapı arası.

• DİK

  Horoz.

• DÎK

  Darlık, sıkıntı. Gam. Kalbe sıkıntı veren.

• DİKKAT

  İncelik, dakik oluş. Ehemmiyet ve kıymet verme.

• DİKKAT-İ NAZAR

  İnceden inceye düşünme ve bakma. Bakış inceliği.

• DİKTA

  Lât. Diktatörlerin davranışları. * Hiç ses çıkarmadan yerine getirilecek emir.

• DİKTATÖR

  Fr. Mevcut kanunları çiğneyerek, örf ve adalet esaslarına aykırı olarak, devleti keyfine göre idare eden devlet adamı. Müstebid.

• DİKTE

  Fr. Başkası tarafından yazılmak üzere söyleyip yazdırma. * Karşı koymayacak olan birisine, aşırı arzu ve isteklerini bildirip kabul ettirme.

• DÎK-UL ELFAZ

  İfade zorluğu. Gayet ince ve derin ve ruhen hissedilen bazı mânaların ifade edilemeyişi.

• DÎK-UN NEFES

  Nefes darlığı.

• DİK-ÜL EFRAF

  Çatal ibikli horoz.

• DİL

  f. Gönül, kalb, niyet. * Cesâret, yürek. * Mandıra, ağıl.

• DİL

  t. Lisan, zeban. * Ağızdaki tat alma duygusu ve konuşma uzvu. * İnsanların konuştukları lehçelerin her birisi. Lügat. * Muhtelif âlât ve edevâtın uzunca ve yassı, ekseriya oynak kısımları. * Coğ: Denizin içine uzanmış üstü düz mumluk, uzunca kara parçası. * Mc: Gıybet, mezemmet, dedi-kodu, çekiştirme.(İnsanın yüz cihazatından birtek cihazı olan lisanı; bir et parçası iken, iki büyük vazifesiyle yüzer hikmetlere, neticelere, meyvelere, fâidelere âlet oluyor.. Taamların zevkindeki vazifesi, ayrı ayrı bütün tatları bilerek cesede, mideye haber vermek ve rahmet-i İlâhiyyenin matbahlarına dikkatli bir müfettiş olmak ve kelimeler vazifesinde kalbe ve ruha ve dimağa tam bir tercüman ve santral olmak; elbette gayet parlak ve kat'i bir surette ihatalı ilme delâlet ve şehadet eder. Birtek dil, hikmetleri ve meyveleriyle böyle delâlet etse; hadsiz lisanlar ve hadsiz zihayatlar, nihayetsiz masnuat, güneş zuhurunda ve gündüz kat'iyetinde nihayetsiz bir ilme delâlet ve şehadet ve Allâm-ül Guyub'un daire-i ilminden ve hikmetinden ve meşietinden hariç hiçbirşey yoktur diye ilân ederler. ş.)

• DİL-ÂGÂH

  f. Kalbi uyanık. Akıllı, bilgili, görgülü. Gönül anlar.

• DİLAHİS

  Leşker, asker. Çeri başı.

• DİLALET

  Kılavuzluk etmek. * Nazlanma. İşve. * Üstünlük, galebe.

• DİL-ÂRÂ

  Gönül avutan, gönül süsleyen.

• DİL-ÂRÂ(Y)

  f. Kalbi süsleyen, gönlü zinetlendiren.

• DİL-ÂRÂM

  f. Gönül eğlendirici, kalbe rahatlık veren. Gönül okşayan.

• DİLAS

  (C.: Düles) Hızlı, seri.

• DİLAS (DELİS)

  Yumuşak ve berrak olan nesne.

• DİL-ÂSÂ

  f. Gönlü rahatlandıran, avutan.

• DİL-ASUDE

  f. Kalbi rahat.

• DİL-AŞUB

  f. Kalbi sıkan, yüreğe sıkıntı veren, gönle eza veren. * Kalbi meftun eden güzel.

• DİL-ÂVER

  f. Yiğit. Cesaretli. Yürekli. * Gönül alıcı.

• DİL-ÂVER

  Gönül alıcı.

• DİL-ÂVERÂN

  (Dil-aver. C.) Dilaverler, yürekliler, yiğitler.

• DİL-AVİZ

  f. Câzib, çekici, gönle asılan. Gönlü asılı tutan, dilber.

• DİL-AZAD

  f. Gönlü rahat, gönlü bir şeyle ilgili olmıyan.

• DİL-AZURDE

  f. İncinmiş. Gönlü, kalbi kırılmış.

• DİL-BAZ

  f. Güzel konuşan. Sözü ve işi hoş olan. Gönül eğlendiren.

• DİL-BEND

  f. Gönül bağlıyan, seven.

• DİL-BER

  f. Gönül alan, kalbi çeken. Güzel, dilber.

• DİL-BESTE

  f. Kalbi bağlı, âşık.

• DİL-CU(Y)

  f. Gönül çeken, gönül arıyan.