D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• DİRAYETKÂR

  f. Bilgili, dirâyetli, kavrayışlı.

• DİRAYETLİ

  Kavrayışlı, zeki, bilgili, anlayışlı.

• DİR-BAZ

  f. Uzun zaman, uzun müddet, uzun.

• DİRDİH

  Yaşlı, pir, ihtiyar kişi.

• DİRDİM

  Ağzında dişleri kırılmış ve kütelmiş yaşlı deve.

• DİREFŞ

  f. Alem, bayrak, sancak.

• DİREKTİF

  Fr. Üst makamlardan, tutulacak yol üzerine verilen emirlerin tümü, hepsi. Talimat, emir. Nasıl, ne şekil olacağına çalışacağına dair emir.

• DİREKTUVAR

  Fr. Fransız ihtilâlinin üçüncü yılında Konvansiyon'un yerine geçen idare şekli.

• DİREM

  (Dirhem) f. Eskiden kullanılan bir ağırlık ölçüsü. Şimdiki üç gram ağırlık. Okka denen eski ağırlık ölçüsünün (1/400) kadarıdır. Şer'an, orta büyüklükte yetmiş tane arpa ağırlığı. * Eskiden kullanılan ve beş kuruş değerindeki gümüş para. Akça.

• DİREM-SERA

  f. Darbhâne, para basılan yer.

• DİRENG

  f. Gecikme, yavaşlık, teenni, teahhur. * Dinlenme, karar, istirahat, aram.

• DİREV

  f. Ekin biçme, hasat.

• DİREV-GER

  f. Ekin biçen, orakçı.

• DİRHA

  Süngü ile oynadıkları halka.

• DİRHAM

  (C.: Derâhim) Kuruş.

• DİRHEM

  (Bak: Direm)

• DİRHEVS

  Katı, şiddetli nesne, şedid.

• DİRİGA

  f. Yazık, eyvahlar olsun!

• DİRİĞ

  f. Men'etmek, korumak, esirgemek. * Eyvâh, yazık.

• DİRİN(E)

  f. Eski, kadim.

• DİRİTNOT

  (Diritnavt) ing. Büyük harp gemisi.

• DİRKİTE

  Acem diyarında bir oyun adıdır. (Bir yere gelip raks ederler.)

• DİRVAS

  Büyük deve. * Boynu kalın olan adam. * Arslan. * Köpek ve devenin sütü.

• DİRYAK

  Tiryâk, ilâç.

• DİRZ

  (C.: Duruz) Dünya nimetleri. * Lezzet.

• DİSAM

  Şişe ağzına konulan tıpa. * Yaraya bağlanan bez. * Kulak içine sokulan şey. * Yarık ve delik tıkamada kullanılan tıkaç.

• DİSAR

  (C.: Düsür) Üste giyilen kaftan, elbise. * Yatak çarşafı. * Arapçada elbise demek olduğu hâlde Osmanlıcada yalnız Farsça kaidesi ile yapılan sıfat terkiblerinde ziyadelik, çokluk, bolluk mânasında kullanılmıştır.

• DİSAR

  (C.: Düsür) Kenet, urgan, halat, perçin, mismar.

• DİSE

  f. Kişi, şahıs, zât, fert.

• DİSİPLİN

  Fr. Uyulması lâzım gelen kaide ve yasaklar. * Nizam ve intizam te'mini için zihnî, ahlâkî, ruhî, cismanî tâlim ve terbiye.

• DİSKALİFİYE

  Fr. Müsabaka dışı bırakılmış.

• Dİ-ŞEB

  Dün gece.

• DİV

  f. Dev. * İblis, şeytan. * Cinn, ifrit.

• DİVAN

  Eskiden yaşamış şâirlerin şiirlerinin toplandığı kitap. * Büyük meclis. Büyük ve idâre işlerine bakan bilgili, nüfuzlu kimselerin toplandıkları yer.

• DİVAN DURMAK

  Huzurda hazır olarak beklemek.

• DİVANÇE

  f. Kafiye itibariyle harf sırası tertibiyle yapılan küçük şiir mecmuası.

• DİVANE

  f. Deli. Aklı başında olmayan.

• DİVANE-GÎ

  f. Delilik, divânelik.

• DİVANE-REV

  f. Çılgın, delicesine davranan.

• DİVANHANE

  f. Odalar arasındaki büyük salon. Büyük ev. Divan kurulacak büyük oda. Saraylarda odalar hâricinde olan büyük salon.

• DİVAN-I AHKÂM-I ADLİYE

  Huk: Kanunlara göre, bakılacak dâvalarla ilgilenmek üzere 1284 yılında kurulan ilk nizâmiye mahkemesi.

• DİVAN-I ÂLÎ

  Yüce divân.

• DİVAN-I DEÂVÎ NEZARETİ

  Çavuşbaşılığın kaldırıldığı 1836 (Hi: 1252) tarihinde bunun yerine kurulan daire. Fakat 1870 (Hi: 1287) tarihinde Adliye Nezareti'nin teşekkülü üzerine kaldırılmıştır.

• DİVAN-I EŞ'ÂR

  Şiirler divanı, şiirler kitabı.

• DİVAN-I HARP

  Harp divanı. Yüksek rütbeli askerlerin harp mes'eleleri veya harp suçluları hakkında işler için toplandıkları meclis.

• DİVAN-I HÜMÂYUN

  f. Halkın dâva ve şikâyetlerinin dinlenip halledildiği, devlet meselelerinin görüldüğü padişah huzuru. Bu mecliste; sadrazam, şeyh-ül İslâm, kazaskerler, defterdarlar ve sair büyük devlet ricali bulunurdu.

• DİVAN-I İLÂHÎ

  Âhiretteki hesap günü. Haşirde muhasebe günü.

• DİVAN-I NÜBÜVVET

  Peygamberler cemaati, peygamberler meclisi.

• DİVAR

  f. Duvar.

• DİVÂR-GER

  f. Duvarcı.