H Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z

Osmanlıca Sözlükte Ara

  • HABZ

    Ekmek pişirmek. * Ekmek vermek. * Sözü birbiri ardınca söyleyip yürümek. * Devenin ayağını yere vurması.
  • HAC

    f. Put, haç.
  • HAC

    (Hâcet. C.) İhtiyaçlar. * Devedikenleri.
  • HACA

    Haris olmak. * Akıllı.
  • HACA'

    (C.: Ahcâ) Akıl. * Nahiye.
  • HACAC (HİCÂC)

    Kaş kemiği.
  • HACACE

    (C.: Hıcc) Su üstünde olan yağmur kabarcığı.
  • HACALET

    Utanma. Utanç.
  • HACALET-ÂVER

    f. Utandırıcı. Utanç veren.
  • HACAMET

    (Hacamat) Tıb: Vücudun bir tarafından kan aldırmak.
  • HACAT

    (Hacet. C.) Hâcetler. İhtiyaçlar.
  • HACB

    Men'etme. Mahrum etme.
  • HACB-İ HİRMÂN

    Huk: Bir vârisi mirastan tamamen mahrum etme.
  • HACB-İ NOKSAN

    Bir vârisi mirastan kısmen mahrum etme.
  • HACC

    Kasdetmek. Muârazada delil ve bürhan ile galip olmak. * Bir yere çok tereddütle varıp gelme. * Şâyan-ı tâzim bir şeye teveccüh. * Bir şeyden feragat etmek. * Fık: İslâmın şartlarından ve hâli vakti müsait olan her müslümana farz olan, Mekke-i Mükerreme'deki Kâbe-i Şerif'i usulüne uygun olarak Arabi Zilhicce ayı, Kurban Bayramı günlerinde bir defa ziyaret etmek.Farz olan hacca, Hacc-ı Ekber denildiği gibi, umreye de Hacc-ı Asgar denilir. Maamafih arefe günü cumaya tesadüf eden bir hacca da Hacc-ı Ekber denilir.
  • HÂCC

    (C.: Hüccac) Hacca gitmiş kimse. Hacı.
  • HACC SURESİ

    Kur'an-ı Kerim'in 22. suresidir.
  • HACCAC

    Çok eskiden Irakta vâlilik yapan fakat, Hz. Resul-ü Ekremin (A.S.M.) soyundan gelenlere ve onlara taraftar olanlara çok zulmeden, haddini aşmış bir zâlimin ünvânı. Asıl ismi Yusuf bin Sakafi'dir. Haccac-ı Zâlim diye de anılır.
  • HACCAL

    Şatafatlı, debdebeli, gösterişli.
  • HACCAM

    Hacamat eden, kan alan.
  • HACCAR

    Taş işçisi, taş işinde çalışan, taşçı.
  • HACCE

    Cadde.
  • HÂCCE

    (C.: Havâcc) Hacca giden, usulüne uygun olarak Kâbe'yi ziyaret ederek hac vazifesini yerine getiren kadın veya kız. * (C.: Hâcc) Bir cins diken.
  • HACC-I İFRAD

    Umreye niyet etmeksizin yalnız başına yapılan farz, vâcib veya nâfile hacdır ki, ihrama girerken yalnız hacca niyet edilmiş olur. Bunu yapana "müfrid" denir.
  • HACC-I KIRAN

    Hac aylarından önce veya hac aylarında hac ile umrenin ikisi için birden ihrama girilip umre yapıldıktan sonra usulü dairesinde ifa edilen hacca denir. Bunu yapan kimseye "karin" denir.
  • HACC-I TEMETTU'

    Hac mevsiminde evvelâ umre için ihrama girilip umre yapıldıktan sonra; aynı mevsimde daha yurda, aile ocağına dönülmeden tekrar ihrama girilerek usulü dairesinde yapılan hacdır. Bunu yapan kimseye "mütemetti" denir.
  • HÂCC-ÜL HAREMEYN

    Usulüne uygun surette, Mekke-i Mükerreme'yi ve Medine-i Münevvere'yi ziyaret eden.
  • HÂCE

    f. Hoca, efendi, sâhib, muallim, âile reisi.
  • HACEB

    Gırtlak.
  • HACEBE

    (Hâcib. C.) Perdeciler, kapıcılar. * İnsanın oturak yeri olan uzvu, kalça. (İkisine "hacebetan" derler)
  • HÂCEGÂN

    (Hâce. C.) f. Hocalar. * Eskiden yüzbaşı rütbesi karşılığında sivil rütbe. * Bâb-ı Âli kalemleri efendilerinden hususi bir rütbe taşıyan adam.
  • HÂCEGÂN-I DİVAN-I HÜMAYUN

    Eskiden devlet dairelerindeki yazı işlerinin başında ve bir takım mühim memuriyetlerde bulunanlar hakkında kullanılan bir tâbirdi. İkinci Mahmud zamanında yenilikler yapılıp memuriyete mahsus rütbeler ihdas olunurken hâcegânlık da rütbe sayılmış ve bunlara ait nişanla, resmi günlerde giyecekleri elbise de tâyin olunmuştu. Bu suretle hâcegân-ı divân-ı hümâyun tâbiri de tarihe karışmıştı. (O.T.D.S.)
  • HACEGÎ

    f. Tüccar, ticaretle meşgul olan kimse. * Efendilik, hocalık.
  • HÂCE-İ ÂLEM

    (Hâce-i Kâinat) Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (A.S.M.) bir ünvanı.
  • HÂCE-İ EVVEL

    Milletin ilmen ve fikren terakki etmesi için, çeşitli bilgileri, halkın rahatlıkla anlayabileceği bir lisan ile yayan kimse.
  • HACEL

    Keklik kuşu.
  • HACEL

    (Hacl) Utanma, sıkılma, hayâlılık.
  • HACELAN

    Ayağında köstek olan kişinin yürümesi. * Bir ayak üstüne yürümek.
  • HACELE

    (C.: Hacel-Hacelân-Haclâ) Dişi keklik. * Çeşitli elbiselerle süslü gelin evi.
  • HACEN

    Eğrilik.
  • HACER

    Taş, kaya. * İsmail Peygamber'in anasının ismi.
  • HACERAT

    (Hacer. C.) Taşlar, kayalar.
  • HACEREYN

    İki taş. * Mc: Altun ile gümüş.
  • HACER-İ SEMAVÎ

    Gökten düşen taş. * Gök taşı.
  • HACER-ÜL ESVED

    (El-Hacer-ül Esved) Kâbe'de bulunan meşhur siyah taş. Rengi siyah olduğundan "Esved" denmektedir. (İslâm Ansiklopedisi'ne göre: Kâbe'nin şark köşesinde olup, yerden bir buçuk metre yükseklikte kapıya yakın bir yerde yerleştirilmiş, üç büyük ve bir kaç tane de küçük parçadan müteşekkil ve gümüş bir halka ile çevrili ve bir adı da El-Ruh-ul Esved denilen taştır.)Rivayetlere göre; bu semavi bir taş olup Hz.İbrahim Aleyhisselâm'a Cebrail Aleyhisselâm tarafından getirildi. Daha evvel Ebu Kubeys Dağı'nda muhafaza ediliyordu.Hz. Ömer Radiyallahu anhu, Hacer-i Esved'e yaklaşıp öpmüş ve demiştir ki; "Çok iyi bilirim ki, sen zararı ve menfaatı olmayan bir taş parçasısın. Eğer Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm seni takbil ettiğini görmese idim, aslâ seni takbil etmezdim." (Sahih-i Buhari Tecrid-i Sarih Tercemesi) Kâbe'nin şark köşesinde ve yine yerden bir buçuk metre yüksekte diğer bir taş, El-Hacer-ül Es'ad (Mes'ud) da vardır ki; tavaf esnasında buna yalnız el ile temas edilir.
  • HÂCE-SERA

    f. Haremağası, hadımağası.
  • HÂCET

    (C.: Hâcât) İhtiyaç, lüzum, muhtaçlık.
  • HÂCETAŞ

    f. Eskiden bir efendinin müteaddit kölelerinden her biri.
  • HÂCETMEND

    f. İhtiyaç sahibi, muhtaç.
  • HÂCET-MENDÂNE

    f. Muhtaçcasına, ihtiyaçlı olarak.