H Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. H Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• HADİD

  Demir, çelik. Sert, kavi olan. * Çabuk kavrayışlı, keskin, öfkeli, hiddetli, titiz. * Hudut ve sınır komşusu.

• HADÎD

  Dağ eteği. * İçinde yağmur suyu biriken alçak çukur. * Arz, yer, dünya.

• HADİD SURESİ

  Kur'an-ı Kerim'in 57. suresi.

• HADİD-ÜL BASAR

  Gözü keskin.

• HADİD-ÜL MİZÂC

  Öfkeli, çabuk kızan.

• HADİD-ÜN NAZAR

  Görüşü keskin olan.

• HÂDİFE

  Halktan bir kısım.

• HADÎKA

  Etrafı duvarla çevrilmiş bahçe. Sulu, ağaçlı bahçe.

• HADÎKA-YI FERAHFEZA

  İç açan bahçe. Gönüle ferahlık veren bahçe.

• HÂDİL

  (Hadl. den) Aşağıya sarkıtılmış. * Gözlerinde ve ağzında çıban olan deve yavrusu.

• HADÎLE

  Çayır, çimen.

• HÂDİM

  (Hidmet. den) (C.: Huddâm) Hademe, hizmetçi, hizmet eden, işe yarayan. * İmân ve İslâmiye'te ve millete faydalı olmağa çalışan. * Erkekliği yok edilmiş olanlar. Bunlardan saraylarla büyük kişilerin konaklarında çalışanlara Hadim ağası denilirdi. Osmanlı İmparatorluğunda bunlardan, büyük mevkilere yükselenler olmuştur. Hattâ sadrazam olanlar bile vardır.

• HÂDİM

  Yıkıcı olan, yıkan, tahrib eden.

• HADİM AĞASI

  Erkekliği yok edilmiş olan. Böyle kimselere "Tavaşi" de denilirdi. Bu gibiler, yabancı erkekler için mahrem sayılan harem dairesine girip çıktıkları ve muhafaza ile beraber harem hizmetini de gördükleri için kendilerine "Hâdim Ağası" adı verilirdi. (O.T.D.S.)

• HADİME

  (Hâdim. den) Kadın hizmetçi.

• HADÎME

  Su içinde eriyince pişmiş olan buğday.

• HÂDİM-ÜL FUKARA

  Fakirlere hizmet eden.

• HÂDİM-ÜL HAREMEYN-İŞ ŞERİFEYN

  Hilâfeti haiz olmaları hasebiyle Osmanlı Padişahlarına verilen ünvandır. Haremeyn; Mekke ile Medine'ye denilir. İslâm âleminin bu iki şehre hürmet-i mahsusaları sebebiyle ve daha fazla tâzim kasdiyle şerif sıfatını da ilâve ederek "Haremeyn-iş şerifeyn" denilmiştir. Haremeyn'in Hâdimi mânasına gelen bu tâbir ise ilk evvel Yavuz Sultan Selim hakkında kullanılmış, daha sonra bütün padişahlar hakkında istimal olunmuştur. Yavuz Sultan Selim Han Halep'i fethettiği haftanın ilk cum'a namazını Melik Zâhir camiinde eda ederken, hatib hutbede "Malik-ül Haremeyn-iş Şerifeyn" şeklinde adını anar anmaz, Yavuz Selim derhal yerinden kalkarak: "Haremeyn'in maliki olmak ne haddimdir. Ben Haremeyn'in hizmetkârı olmakla iftihar ederim." demek suretiyle tevazu göstermiş ve bu tabir ondan sonra, hutbelerde o suretle söylenmiştir.

• HÂDİM-ÜL LEZZAT

  Lezzetleri mahveden, yıkan. (Ölüm)

• HADİN

  Bir kuş cinsidir. (Hiç doymak bilmez, yediğini hemen hazmedip yine yemek ister, yüksek yerleri sever, değme yer üstüne konmaz, ağaç başlarına konup bütün yemişini yer, yemişleri kalmazsa başka yerlere gider.)

• HADÎN

  (C.: Hudenâ) Sâdık dost, vefadar arkadaş.

• HADÎN-İ KADÎM

  Eski dost.

• HADİR

  Gevşek, tembel, uyuşuk.

• HADİR

  (C.: Hadere) Şişen aza, yumrulanan organ.

• HADİR

  Öten güvercin. Kişneyen at. * Üstü koyu, altı sulu olan yoğurt.

• HADÎRE

  Hurması gök iken dökülen hurma ağacı.

• HADÎRE

  Kalabalık olmayan topluluk. * Yaranın içinde toplanan kan ve irin.

• HADÎS

  Her söylenişinde yeni haber gibi dinlenmeğe lâyık. Peygamberimizin (A.S.M.) sözü, emri ve hareketi. Sünnet-i Nebeviyye. Hadisten bahseden ilim. (Bak: Tevâtür)

• HÂDİS

  Yeni. Sonradan olan şey. Değişen. Hudus eden.

• HÂDİSAT

  (Hâdise. C.) Yeni olan şeyler. Hâdiseler.

• HÂDİSE

  (C.: Hâdisat, Havadis) Vâkıa, olay. Yeni bir şey, ilk defa olan. Haber.

• HADÎS-İ Bİ-L MA'NA

  Kelâm itibarı ile değil de mânaca doğru olan hadis.

• HADÎS-İ KUDSÎ

  Mânası Peygamberimiz'e (A.S.M.) vahy veya ilham edilen, kelimesi kendisinden sudur eden kudsî kelâm.

• HADÎS-İ MEŞHUR

  (Bak: Meşhur)

• HADÎS-İ MEVZU'

  Başkası tarafından söylendiği hâlde Peygamberimize (A.S.M.) isnad edilen hadis. Muan'an veya senedlerle tesbit edilmemiş hadistir. Manası yanlış demek değildir.

• HADÎS-İ MUALLAK

  Senedinin yalnız ibtidasından bir veya birkaç ravisi hazf edilmiş olan hadistir. Meselâ: Bir zat kendi şeyhini ve şeyhinin şeyhini zikr etmeksizin onların fevkindeki râvilerden itibaren senedi zikr etse ta'likte bulunmuş olur. (Ist. Fık.K.)

• HADÎS-İ MÜRSEL

  Peygamberimiz'den (A.S.M.) işitildiği bildirilen hadis-i şerif.

• HADÎS-İ MÜTEVATİR

  Kizb üzerine ittifakları aklen tecviz olunmayan cemaatlerin birbirinden ve ilk cemaatin de bizzat Hazret-i Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâmdan rivâyet ettiği Hadis-i şeriftir. (İlm-i yakîni ifade eder. "Bu hadis-i şerif Peygamber'den (A.S.M.) sâdır olmuş mu?" demeğe imkân kalmaz).

• HADÎS-İ SAHÎH

  Hakkında şüphe edilemiyen ve doğru senetlere ve râvilere isnad edilerek müsbet olarak kat'i bilinen hadis-i nebevidir.

• HADÎS-İ ŞEYHEYN

  En muteber ve büyük hadis âlimlerinden İmam-ı Buharî ve İmam-ı Müslim'den rivayet edilen hadis-i şerif.

• HÂDİS-ÜS SİNN

  Yaşı taze. Genç delikanlı.

• HÂDİŞE

  Derisi parçalandığı halde kan çıkmayan yara.

• HÂDİYE

  Değnek, asâ, sopa. * Su içinden sivrilerek yükselen kaya.

• HÂDİY-ÜT TARİK

  Hidayet yoluna sevkeden, mürşid. Doğru yolda giden.

• HADL

  Meyletmek, yönelmek.

• HADLEKA

  şiddetle bakmak.

• HADM

  Birşeyi ağzına koyup, bir lokmada çiğneyip yemek.

• HADMA'

  Beyaz koyun.

• HADME

  Ateş gürültüsü.

• HADR

  Evmek, acele etmek. * Vücutta bir organın şişip yumrulaşması. * Men etmek, engel olmak. * Saçak bükmek.