H Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. H Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• HÜMA

  Bir çeşit diken.

• HÜMÂ

  f. Devlet kuşu. * Saadet. Mutluluk.

• HÜMÂ KUŞU

  Devlet kuşu. (Hikâyede: Gölgesi kimin başına düşerse o padişah olurmuş, derler. Hümâyun da buradan gelmiştir. Tayr-ı hümâyun, tâlih kuşu, uğur kuşu gibi isimlerle söylenir.)

• HÜMAM

  Himmetli. Bir işe sıkı sıkıya sarılıp o işi bitiren. Sahi ve civanmerd. * Aslan. * Büyük ve sağlam.

• HÜMANİZM

  Lât. Edb: İslâmiyete mugayir ve aykırı eski Yunan ve Lâtin edebiyatı ve felsefesi taraftarlığı hareketi. * Fls: İnsan menfaatını hayatta değer ölçüsü kabul eden ve dine tâbi olmayan, insana aşırı hâkimiyet tanımak isteyen ve maddeperest, dinsiz, imansız bir cereyan, bir fikir ve bâtıl bir nazariye.

• HÜMAPAYE

  f. Çok yüksek dereceli.

• HÜMAPERVAZ

  f. Hümâ gibi yükseklerde uçan. * Mc: Yüksek himmetli.

• HÜMAT

  (Bak: Humat)

• HÜMÂ-Yİ İKBAL

  Devlet kuşu. * Mc: Yüksek talih, iyi uğur.

• HÜMAYUN

  f. Padişaha ait. * Mübarek. Kutlu. Uğurlu. Âlî. * Kuvvetli. (Bak: Hümâ kuşu)

• HÜMAYUNNAME

  f. Padişah tarafından bir hükümdara gönderilen mektub.

• HÜMEYRA

  Pembecik.

• HÜMEZE

  (Hemz. den) Dürtüştürücü, kırıcı, ısırıcı, sıkıcı. * El ve kaş işâretleri ile ayıplama. * Bir kişinin ardından ayıplarını söyleyen. Gammaz.

• HÜMEZE SURESİ

  Kur'an-ı Kerim'in 104. suresi olup Mekkîdir.

• HÜMLUC

  Demirciler körüğü.

• HÜMMA

  (C.: Hümmeyât) Hastalıktan dolayı vücudda meydana gelen harâret. * Nöbetli hastalık. * Sıtma.

• HÜMME

  Kara. * Diş eti kararmak.

• HÜMMEYAT

  (Hümmâ. C.) Hastalıktan dolayı vücutta meydana gelen şiddetli hararetler, ateşler. * Sıtmalar. * Nöbetli hastalıklar.

• HÜMUD

  Elbisenin eskimesi. * Ateşin sönmesi.

• HÜMUD

  (Bak: Humud)

• HÜMUM

  Tasalar, kaygılar, kederler, gamlar, gussalar.

• HÜMUMET

  Pek fazla ihtiyarlık, çok yaşlılık.

• HÜNANE

  İç yağı.

• HÜNBA'

  Ağır ve çirkin kadın.

• HÜNBÜL

  Kısa boylu. Kürk.

• HÜNER

  f. Mârifet. Bilgililik. Ustalık, mahâret.

• HÜNERMEND

  f. Hüner sahibi, hünerli, marifetli.

• HÜNERMENDÎ

  f. Hünerlilik, mârifetlilik.

• HÜNERPİŞE

  f. Mahâretli, mârifetli, hünerli.

• HÜNERVER

  f. Çok ustalıklı. Becerikli. Usta. Mahâret sahibi.

• HÜNERVERÂN

  (Hünerver. C.) Mârifetli, hünerli kimseler.

• HÜNEYHE

  Saat. * Kıyâmet.

• HÜNKÂR

  f. Hükümdar. Padişah. Sultan.

• HÜNKÂR MAHFİLİ

  Eskiden camilerde padişahlar için yapılmış olan yerler. Bu mahfiller camilerin zemininden yüksek olarak yapılır ve caminin iç kısmını görmek için kafes konulurdu. Bunun haricinde kafesin birkaç yerinde 20-30 cm. en ve boyunda açılabilir küçük pencereler de bulunurdu.

• HÜNSA

  Erkek veya kadın olduğu belirsiz olan. * Aynı çiçekte dişi veya erkeklik uzvunun bulunması.

• HÜNSAİYYET

  Aynı kimsede ve aynı zamanda hem erkeklik hem dişilik.

• HÜNU'

  Sindirip hazmetmek.

• HÜNUD

  Hindliler.

• HÜR'

  Fâsid kelâm, çirkin söz.

• HÜRAR

  Devede olan bir zahmet.

• HÜRER

  (Hirre. C.) Dişi kediler.

• HÜREYRE

  Kedi yavrusu.

• HÜRİ'

  Bit.

• HÜRMAN

  Akıl.

• HÜRMET

  Riâyet. İhtiram. * Haysiyet. Şeref. * Haram olma. Haramlık. * Irz, nâmus gibi başkasına helâl olmayan husus. (İnsanın hayat-ı içtimaiyesini ifsad eden bir desise-i şeytaniye şudur ki: Bir mü'minin bir tek seyyiesiyle bütün hasenatını örter. Şeytanın bu desisesini dinleyen insafsızlar, mü'mine adavet ederler. Halbuki: Cenab-ı Hak haşirde adâlet-i mutlaka ile mizan-ı ekberinde a'mâl-i mükellefini tarttığı zaman, hasenatı seyyiata galibiyeti, mağlubiyeti noktasında hükmeyler. Hem seyyiatın esbabı çok ve vücudları kolay olduğundan, bazen bir tek hasene ile çok seyyiatını örter. Demek bu dünyada, o adalet-i İlâhiyye noktasında muamele gerektir. Eğer bir adamın iyilikleri fenâlıklarına kemmiyeten veya keyfiyeten ziyade gelse, o adam muhabbete ve hürmete müstehaktır. Belki, kıymetdar bir tek hasene ile, çok seyyiatına nazar-ı afv ile bakmak lâzımdır. Halbuki: İnsan, fıtratındaki zulüm damariyle, şeytanın telkiniyle, bir zatın yüz hasenatını bir tek seyyie yüzünden unutur, mü'min kardeşine adâvet eder, günahlara girer. Nasıl, bir sinek kanadı göz üstüne bırakılsa; bir dağı setreder, göstermez. Öyle de; insan garaz damariyle, sinek kanadı kadar bir seyyie ile dağ gibi hasenatı örter, unutur, mü'min kardeşine adavet eder. İnsanların hayat-ı içtimaiyesinde bir fesad âleti olur. L.)

• HÜRMETEN

  Hürmet olsun diye; hürmet, saygı ve ikram maksadıyla.

• HÜRMET-İ MÜSAHERE

  Sıhriyyet sebebi ile hâsıl olan haramlık. Yâni evlenmek sebebi ile meydana gelen akrabalık dolayısıyle hâsıl olan haramlıktır. Bu sıhriyyetin haramlık meydana getirmesi, ister meşru' nikâhla olsun, ister gayr-ı meşru' olsun "hürmet-i müsahere" meydana gelir.Meselâ: Hanefi mezhebinde, bir kimse kendisiyle gayr-i meşru' suretle mukarenette bulunmuş veya bir uzvunu hâilsiz şehvetle tutmuş veya öpmüş veya tenasül cihazına şehvetle bakmış olduğu bir kadının neseb veya süt itibarı ile onun anasını, ninesini, kızını, torunu aslâ nikâhlayamaz ve onlarla hiçbir surette evlilik teessüs edemez. Bunlar arasında ebedî bir haramiyet mevcuttur. Buna hürmet-i müsahere deniyor.

• HÜRMET-İ RİBA

  Ribanın yani faizin haram oluşu. (Bak: Riba)

• HÜRMETKÂR

  f. Hürmet eden, saygılı.

• HÜRMÜZ

  (Hürmüzd) Eski İran takviminde, güneş yılının ilk günü. * Zerdüştlerin bâtıl bir inanışları olan hayır tanrısı. * Jüpiter (Müşteri) yıldızı.