İ Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. İ Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• İDA'

  Emanet bırakmak. Vedia koymak. * Huk: Kendi malının muhafazasını başkasına havale etme.

• İDÂA

  Zâyi etmek. Boşuna harcamak.

• İDÂA-İ VAKT

  Vaktini boşa geçirmek. Vaktini zâyi etmek.

• İDAB

  Acib nesne.

• İDAB

  Herkesi ziyafete davet etme. Sofrası herkese açık olma. * Doğruluğunu ve hak olduğunu herkese bildirme.

• İDABE

  Edeblilik, terbiyeli oluş.

• İDAD

  (İded) Üstünlük, galibiyet, zafer. * Kuvvet, zor.

• İDAD

  Saymak. Sayı. Hesab etmek. * Ölüm vakti. * Fark. Vergi. * Bahşiş. * Küfüv. Denk, hemtâ. * Delilik emâresi. * Parmakla hesab etmek.

• İ'DAD

  Hazırlama. Yetiştirme. Geliştirme.

• İD'AD

  Korkutmak.

• İDADE

  Kol bağı.

• İ'DADİYE

  Hazırlığa ait. Hazırlığa mahsus. * Orta tahsili veren okullar. Vaktiyle rüşdiyeden sonra gidilip yüksek mekteblere girebilmek için lâzım gelen bilgileri öğreten okul. Sultaniyelerden aşağı olan mekteb.

• İDAHA

  Muti olmak, itaat etmek.

• İDAK

  Davarın kösneyip aygır istemesi.

• İ'DAL

  Güç olmak, zor olmak.

• İDALE

  Bir şeyin elden ele geçmesi.

• İDAM

  Islah etmek. Muvafık kılmak, uygun yapmak.

• İDAM

  Katık. Ekmekle beraber yenen şey.

• İ'DAM

  Vücudu ortadan kaldırmak. Yok etmek. Öldürmek.

• İD'AM

  Direk vurmak.

• İDAME

  Devam ettirmek. Dâim ve bâki kılmak.

• İ'DAM-I NEFS

  İntihar. Kendi kendini öldürmek.

• İDANE

  (Deyn. den) Borç, ödünç verme, ikrâz.

• İDANETEN

  Borç olarak, ödünç olarak, idane suretiyle.

• İDARE

  Devrettirmek. Çekip çevirmek. Döndürmek. Kullanmak. Becermek.

• İDARE FİTİLİ

  Eskiden geceleyin yatak odalarını aydınlatmak için zeytinyağı konmuş küçük bir tabağın içinde yakılan bir çeşit fitilin adıdır. Küçük petrol lâmbalarına da idâre denildiği için bunların fitillerine de bu ad verilir.

• İDARE KANDİLİ

  Yatak odalarını aydınlatmağa ve elde gezdirmeğe mahsus küçük, ışığı az lâmba.

• İDAREHANE

  f. Bir işe bakan hey'etin veya bir işi idare edenlerin toplanarak iş gördükleri yer ve dâire. * Dergi, gazete vs. gibi yayınların yazı işlerine bakılan dâire.

• İDARE-İ ASKERİYE

  Askerlik işleriyle meşgul olan idare.

• İDARE-İ EKVANÎ

  Kevnlerin, âlemlerin idaresi, tasarrufu.

• İDARE-İ MAHSUSA

  İlk adı "İdare-i Aziziye" olan devlet vapur işletme dairesi.

• İDARE-İ MASLAHAT

  Bir işi mümkün mertebe iyi-kötü yürütmek.

• İDARE-İ MEŞRUTA

  Meşrutiyet idaresi, meşrutiyetle idare.

• İDARE-İ MUTLAKA

  Bir hükümdarla idare. Bir hükümdarın idare ve yönetimi altında bulunan devlet. Mutlakiyet idaresi.

• İDARE-İ MÜSTEBİDE

  İstibdat idaresi.

• İDARE-İ ÖRFİYE

  İcabında devletin bir yerde mülki idareye ait nizamları tatil ile kanunen kurduğu askerî idare. Örfi idâre, sıkıyönetim.

• İDARE-İ UMÛR

  İşlerin görülmesi.

• İDARETEN

  İdare için. Kanun ile değil, işin gelişine göre yaparak. İdare yoluyla, işi idare ederek.

• İDARÎ

  İdare. * İdare ile alâkalı.

• İD'AS

  Tepelemek.

• İDAVE

  (C: Edâvâ) Deriden yapılmış su kabı. Asker matarası.

• İDB

  Acib iş.

• İDBAK

  Ulaştırmak. Yapıştırmak. * Tecvidde: Harf okunduğu zaman dilin üst damağa yapışmasına denir. Bu sıfatın harfleri. Sad, dad, tı, zı'dır. İsimlerine müdbaka denir. (Bak: İtbak)

• İDBAR

  Geriye gitmek. Geri dönmek. * İşlerin ters gitmesi. * Talihsizlik. * Bir gezegenin diğer oniki burcun tertibine zıt olarak hareketi. (Asıl tertibe göre gitmesine de ikbal denir.)

• İDBİSAS

  Ne kırmızı, ne siyah olmak. * Ot bitmek.

• İDCAN

  (İdcican) Gökyüzü yağmur bulutlarıyla örtülme. * Hava çok sisli ve dumanlı olma.

• İDD

  Büyük, acib şey. * Belâ, dâhiye. * Yalan.

• İDDE

  Müddet. Zaman. Vakit. * Küfüv. Hemta. Arkadaş.

• İDDET

  Bekleme müddeti. * Sayılmış. Madud. * Cemaat. * Hıfz. * Fık: Kocasından ayrılan kadının, başkası ile evlenebilmesi için, üç defa hayız görüp temiz oluncaya kadar geçen zaman. (Kocasından boşanırsa 100 gün, kocası ölürse 130 gün.)

• İDDET-İ EŞHÜR

  Ay hesabıyla iddet beklemek. Boşanma tarihinden itibaren hür ise üç ay, cariye ise birbuçuk ay bekler.