İ Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. İ Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• İDDET-İ HAML

  Fık: Çocuk doğurmakla biten iddet. Kocası ölen veya boşanan gebe kadının, çocuğun doğmasını beklemesi demektir.

• İDDET-İ HAYZ

  (Bak: Hayz)

• İDDET-İ VEFAT

  Fık: Ölüm neticesinde icab eden iddet. Kocası ölen kadın hür ise 130 gün, cariye ise 65 gün iddet bekler.

• İDDİA

  Bir şeyin müsbet veya menfiliğini ısrarla söylemek. İleri sürülen fikir. Dâva etmek. Israr etmek. İnat etmek. Haklı veya haksız bir dâvaya kalkışmak.(Arzı ve bütün nücum ve şümusu tesbih taneleri gibi kaldıracak ve çevirecek kuvvetli bir ele mâlik olmayan kimse, kâinatta dâva-yı halk ve iddiâ-yı icad edemez. Zira her şey, her şeyle bağlıdır. M.)

• İDDİAEN

  İddia ederek. Doğru olduğunu söyleyerek.

• İDDİAÎ

  İddia ile alâkalı. Şahitsiz, delilsiz ve boş söz.

• İDDİAİYYAT

  (İddiaî. C.) İddia ile ilgili. Şahidi olmayan sözler.

• İDDİAM

  (Diam. dan) Payanda dayamak.

• İDDİANAME

  Müddei umuminin (savcının), iddialarını topladığı ve soruşturma sonunda mahkemede okuduğu yazı. (Ceza işlerinde hazırlık tahkikatının neticesi, davasının açılması için kâfi olduğu anlaşılırsa savcı bu dâvayı, ya ilk tahkikatın açılması hakkında sorgu hakimine bir talepname veya doğrudan doğruya mahkemeye bir iddianame vermek suretiyle açar. Savcının bu suretle davayı açtığını bildiren yazısına iddianame denir. (O.T.D.S.)

• İDDİFA'

  Isınma, ısıtma.

• İDDİFAN

  Kölenin, efendisinin yanından kaçması.

• İDDİFA-YI MÂ'

  Suyun ısınması.

• İDDİHAL

  Girme, duhul etme, dahil olma.

• İDDİHAN

  (Dühn. den) Güzel kokular sürünme.

• İDDİHAR

  Biriktirmek, toplamak, yığmak. * Kıtlık zamanında yüksek fiatla satmak üzere zahire toplayıp saklama.

• İDDİLAC

  Gecenin geç vaktinde gitmek.

• İDDİMAC

  Bir şeyin içine girmek. Bir yere girip gizlenmek.

• İDDİRA'

  Anlama, derketme, kavrama, fehmetme. * Hile ile aldatma. * (Kadın) saçını tarayıp salıverme.

• İDDİRAK

  Akıl etme, idrak etme, anlama, fehmetme. * Bir yere toplanmak. * Birbirine yetişmek.

• İDDİSAR

  Zengin olma, çok mal mülk sahibi olma. Bir şeye bürünme.

• İDDİYAN

  Borçlanma, borca girme.

• İDEAL

  Fr. Fikre ve düşünceye ait. Tasavvuri, hayali. * Mefkûre. Emel. Gaye. Hayalde tasavvur edilen kemal. Fevkalâde, mükemmel kimse veya şey. (Bak: Ülkü)

• İDEALİST

  Fr. İdeal ve mefkûre sahibi. * İdealizm felsefesine bağlı kimse.

• İDEALİZM

  Fr. Bilgide temel olarak düşünceyi alan ve eşyanın müstakil mevcudiyetlerini inkâr edip fikren mevcudiyetlerini kabul eden yanlış bir felsefe doktrini.

• İDEOLOJİ

  Fr. İnsanların düşünce ve hareketlerine muayyen bir istikamet vererek, siyasî veya ictimaî bir doktrin meydana getirmek isteyen fikir sistemi.

• İDFA'

  Soğuktan sakınıp giyinmek. * Isıtmak.

• İDFAN

  Gömme. Defnetme.

• İDGAM

  Gizlemek. * Bir şeyi bir yere koymak. * Tecvidde: Aynı cinsten olan harfleri birbirine katarak iki def'a okumak. Şeddeli okumak veya yazılmak.(Genizden gelen sese gunne dendiği gibi, harfleri şiddetli okumağa idgam deniyor. Konuşurken küçük dil genize çekilerek çıkan ses gunnedir. Gunnenin, bazı kimselerce harf sayılması mecazdır. Çünkü idgâm ikiye ayrılır.Gunnesiz idgam ki; tenvin veya sâkin nun, lâm ve râ harflerine idgam olunursa gunnesiz okunur. ( $ Mirrabbi $Milledünhü gibi)Gunneli idgam: Tenvin veya sakin nun (Ya, mim, nun, vav) harflerinden birine idgam olunursa gunne ile okunur. (Vav ile yâ) ya idgam edilirse gunne yarım olur.)

• İDHAC

  Silah takınmak.

• İDHAD

  İptal etmek, hükümsüz bırakmak.

• İDHAL

  Dâhil etmek. İçine almak. Sokmak.

• İDHALÂT

  (İdhal. C.) Memleket haricinden eşya ve mal getirmek.

• İDHAN

  (Duhân. dan) Tütme. Yanarak dumanı çıkma.

• İDHAR

  Hakir görme, tahkir etme, aşağılatma, hor görme.

• İDHAŞ

  Korkutma, dehşet verme, dehşetlendirme.

• İDHİMAM

  Siyah olmak. * Ekinin susuzluktan dolayı siyah görünmesi.

• İDİL

  Fr. Kır hayatını mevzu yapan nazım veya nesir yazı.

• İDKAK

  (Dekik. den) Ezme, ufaltma, küçültme.

• İDLA'

  İhraç etmek, çıkarmak.

• İDLA'

  Delil gösterme. * Kovayı suya sarkıtmak.

• İDLAC

  Gecenin ilk saatlerinden geç vakte kadar gitmek.

• İDLAL

  (Bak: Idlal)

• İDLAL

  Naz etmek. * Çok nazlanmak.

• İDLÂLİYYÂT

  İnsanı doğru yoldan saptıracak fikirler, azdıracak mevzular. Kur'ânla muaraza eden safsata ve bâtıl felsefi nazariyeler.

• İDLİHAM

  Galip olmak. * İhâta edip kaplamak.

• İDLİ'MAM

  Kararmak.

• İDLİVLA'

  Evmek, acele.

• İDMA'

  Kan alma. * Kanatma.

• İDMAC

  Bir şeyi bir şeyin içine koymak. * Sıkıştırmak.

• İDMAG

  Bir şeye muhtaç ve muztar eylemek.