İ Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. İ Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• İRHAB

  Bollanma, bol olma. Genişleme.

• İRHAF

  Hamuru gevşek ve sulu tutma.

• İRHAF

  Bileme. Keskinleştirme.

• İRHA-İ İMAME

  Sarığı gevşetme Kaygısız, endişesiz olma.

• İRHA-İ İNAN

  Dizginleri salıverme. * İşine devam etme.

• İRHA-İ LİSAN

  Ağzına geleni söyleme.

• İRHAK

  Sıkıntı ve eziyet etme. * Zorlama, sıkma.

• İRHAN

  Rehin koyma veya konulma.

• İRHAS

  Hayırlı işler yapmak. * Israr etmek. * Duvar yapmak. * Sağlam şey.

• İRHAS

  Fiat indirmek, ucuzlatmak.

• İRHASAT

  Hayırlı işlerle uğraşmak. * Sağlam şey. * Ist: Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (A.S.M.) nübüvvetinden evvel zuhur eden hârikulâde haller ki, bunlar peygamberliğine delil teşkil eden hâdiselerdendir.

• İRHEM YAREB

  Tıb: Bağırsak tıkanması veya dolanması.

• İRİN

  (Bak: Cerahat)

• İRİS

  yun. Gözümüzün saydam tabakasının arkasında olup, deliği, ışığın az veya çok miktarda olmasına göre genişleyip büzülen tabaka. Kuzahiye.İRKÂ' : Geciktirme. * İftira etme.

• İRKA'

  Akan kan veya göz yaşını silme, dindirme.

• İRKAB

  Huk: Öldükten sonra kanunî mirasçılarından başka bir kimseye de miras bırakma.

• İRKÂB

  (Rükûb. dan) Bindirme. * Binilecek hayvan verme. * Araba veya gemi gibi bir vasıtaya bindirme.

• İRKÂBEN

  Bindirerek, irkâb suretiyle.

• İRKAD

  Uyutma veya uyutulma.

• İRKÂH

  İnanma, itimad etme, güvenme. * Sığındırma, dayandırma.

• İRKAK

  Köle edinme. Cariye veya köle satın alma. * İnciltme.

• İRKAL

  Hızlı yürüme.

• İRKAN

  Kına yakma, kına sürme. * Safran ağacı, kızılağaç. * Tıb: Sarılık hastalığı.

• İRKAS

  Oynatma, raksettirmek.

• İRMA'

  Atma, fırlatma.

• İRMAD

  Fakir düşme. Sefil olma. * Göz ağartma.

• İRMAN

  f. Arzu, taleb, istek. * Dalkavuk. * Nedâmet, pişmanlık. * Dâvet edilmeden bir yere giden kimse.

• İRMEGAN

  f. Saadet. İkbal, mutluluk, uğurluluk. * Terbiye eden, mürebbi.

• İRMİK

  Buğday gibi hububatdan elde edilen ve helva, çorba yapımında kullanılan iri taneli un.

• İRS

  Vefat eden kimsenin vâsi olup malını almak. * Ölen yakın akrabadan kalan mal, miras, mülk. * Bir şeyin artığı. Fâsıla nişanları.

• İRS

  Karı ile kocadan her biri. (Bak: Irs)

• İRSA'

  Yerinden ayrılmama. Mukim olma.

• İRSA'

  Sağlamlaştırma, sâbit kılma. * Geminin demir atması. * Pâyidar olmak.

• İRSA'

  Mızrak gibi sivri bir şeyle dürtme.

• İRSAD

  Gözetlemek. * Hâzır ve âmâde eylemek. * Mükâfat vermek. * Edb: Secili ve kâfiyeli bir cümlede ses uyumundaki ana sesi önce tanıtıp, ondan sonra gelecek kelimeyi tanıtma sanatıdır. Meselâ:Elemin Kays'a kıyas etme din-i mahzunun, Yok idi aklı ne derdi var idi Mecnunun.(Baki)Birinci mısrada "Kays" isminin geçmesi, ikinci mısrada ise "Yok idi aklı, ne derdi var idi." denmesi sözün sonunun "Mecnun" olacağını hemen akla getirmektedir.

• İRSAH

  Yerinde tutma, durdurma. Bir şeyi sağlamlaştırma.

• İRSAL

  (Resul. den) Göndermek, gönderilmek, yollamak. * Havale kılma. * Salıvermek. Kendi haline koymak. * Sürü sahibi olmak. * Elçi gönderme.

• İRSALAT

  (İrsal. C.) Göndermeler. Gönderilen şeyler.

• İRSAL-İ LİHYE

  Salak bırakma.

• İRSAL-İ MESEL

  Konuşurken meşhur hikmetli sözleri kullanmak."Hakir olduysa millet, şanına noksan gelir sanmaYere düşmekle cevher sâkıt olmaz kadr ü kıymetten.""Muini zâlimin dünyada erbab-ı denâettir.Köpektir zevk alan sayyad-ı bi-insâfa hizmetten."(Namık Kemal)

• İRSAL-İ RÜSÜL

  Cenab-ı Hakk'ın insanlara her hususta ve hususen Allah'a itaatte rehber olacak peygamberler göndermesi.

• İRSALİYE

  Makbuz. * Her hangi bir yere gönderilen eşya veya malların listesi.

• İRSAN

  Muhkem ve sağlam kılma, rasanet verme.

• İRSAS

  Eskitme, yıpratma. Eskitilme, yıpratılma.

• İRSAS-I LİBAS

  Elbisenin yıpranması, eskitilmesi.

• İRSEN

  Miras olarak, anadan, babadan geçmek yolu ile.

• İRSÎ

  Miras ile alâkalı, irse âit ve müteallik.

• İRSİYET

  Verâset. Aile ve soydan geçen benzerlik.

• İRŞA'

  Rüşvet verme.

• İRŞAD

  Doğru yolu göstermek. Akli ve kalbi, mukni ve te'sirli eserler veya sözlerle gafletten uyandırıp hidâyet yolunu göstermek. Cadde-i kürba-yı Kur'aniye yolunda selâmetle devam ettirmek. Allah'a ibadet ve itaata kavuşturmak. Veli bir zâtın, bir kimsenin hidâyete ermesine vesile olması. * Ist: Hak ve hakikatı arayan kimselere bir mürşid-i ekmelin Kur'ânî ve İslâmî eserleriyle veya sözüyle Sırat-ı Müstakim olan İslâmiyet yolunu tanıtması ve tarif etmesi. İmanı kuvvetlendiren ve inkişaf ettiren tahkikî ve yakînî delillerle hak ve hakikatı talim ve tedris etmesi. (Bak: Mürşid)