M Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. M Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• MARHUK

  Kuşkonmaz bitkisi.

• MARIK

  Dinsiz, mürted, hak dinden çıkan.

• MARIN

  (Mârına) Çekiçle dövülerek açılmağa müsait olan. * Kireçtaşı. * Çeşitli renklerde olan bir çeşit toprak.

• MARIZ

  Hasta, alil, mariz.

• MA'RIZ

  (Ma'raz. dan) Bir şeyin görünüp çıktığı yer. Bir şeyin bildirildiği, arzolunduğu makam.

• MARİC

  Dumansız ateş, alev. * Dumansız barut.

• MA'RİC

  Merdiven, yükseliş yeri.

• MARİD

  Azgın, sapkın. İnad ve isyanda benzerlerinden çok ileri gitmiş olan. Kibir, inad ve dinsizlikle tanınmış olan. Mütemerrid.

• MA'RİFE

  Gr: Arabçada mübhem olmayan " " harf-i ta'rifi ile bildirilen kelime. Böyle bir kelimeden tenvin kalkar, kelime belirli olur. (Bak: Lâm-ı ta'rif)

• MA'RİFET

  Bilme, bir şeyi cüz'i vecihle bilmek. * Hüner. Üstadlık. San'at. * Tuhaflık, garib hareket. * Vasıta, tavassut. * İlim ve fenlerle tahsil olunan mâlumat. İrfan kazanmak. (Bak: İrfân)

• MA'RİFET MERTEBELERİ

  (Bak: Yakin)

• MA'RİFETPERVER

  f. Hünerli, marifetli.

• MA'RİFETULLAH

  Masnuat-ı İlâhiyeyi ve Kur'âni hakikatleri tefekkür ve tahsil ile veya lütf-i İlâhi ile kalbi inkişâf ve basirete sâhib olmak. Esmâ-i İlâhiyyeyi tanımak. İlâhi hakikatlara vukufiyet. Her işte Allah rızâsına en uygun hareket tarzını bilip amel etmek. (Ma'rifetin zıddı; inkârdır. İlmin zıddı ise; cehildir.) (Bak: Vicdan-İrfân)(Muhyiddin-i Arabi, Fahreddin-i Râzi'ye mektubunda demiş: "Allah'ı bilmek, varlığını bilmenin gayrıdır." Bu ne demektir? Maksad nedir soruyor?Usul-üd-din imamları ve ulema-i ilm-i Kelâmın akaide dair ve vücud-u Vâcib-ül-Vücud ve Tevhid-i İlâhiye dair beyanatları, Muhyiddin-i Arabi'nin nazarında kâfi gelmediği için, İlm-i Kelâm'ın imamlarından Fahreddin-i Râzi'ye öyle demiş.Evet, İlm-i Kelâm vasıtasiyle kazanılan Mârifet-i İlâhiye, mârifet-i kâmile ve huzur-u tam vermiyor. Kur'an-ı Mu'ciz-il Beyan'ın tarzında olduğu vakit, hem mârifet-i tâmmeyi verir; hem huzur-u etemmi kazandırır ki, inşâallah, Risale-i Nur'un bütün eczaları, o Kur'an-ı Mu'ciz-ül Beyan'ın cadde-i nurânisinde birer elektrik lâmbası hizmetini görüyorlar.Hem, Muhyiddin-i Arabi'nin nazarına, Fahreddin-i Râzi'nin İlm-i Kelâm vâsıtasiyle aldığı mârifetullah ne kadar noksan görülüyor; öyle de; tasavvuf mesleğiyle alınan mârifet dahi, Kur'an-ı Hakim'den doğrudan doğruya veraset-i Nübüvvet sırriyle alınan mârifete nisbeten o kadar noksandır. Çünki: Muhyiddin-i Arabi mesleği, huzur-u dâimiyi kazanmak için $ deyip, kâinatın vücudunu inkâr edecek bir tarza kadar gelmiş. Ve sâirleri ise, yine huzur-u dâimiyi kazanmak için $ deyip, kâinatı nisyan-ı mutlak altına almak gibi, acib bir tarza girmişler. Kur'an-ı Hakim'den alınan mârifet ise, huzur-u dâimiyi vermekle beraber, ne kâinatı mahkum-u adem eder, ne de nisyan-ı mutlakta hapseder. Belki, başıbozukluktan çıkarıp, Cenâb-ı Hak nâmına istihdam eder. Herşey mir'at-ı mârifet olur. Sa'di-i Şirazi'nin dediği gibi: $ Herşeyde Cenâb-ı Hakk'ın mârifetine bir pencere açar.Bâzı Sözlerde ulema-i İlm-i Kelâm'ın mesleğiyle, Kur'andan alınan minhâc-ı hakikinin farkları hakkında şöyle bir temsil söylemişiz ki; meselâ: Bir su getirmek için, bâzıları küngân (su borusu) ile uzak yerden, dağlar altında kazar, su getirir. Bir kısım da, her yerde kuyu kazar, su çıkarır. Birinci kısım çok zahmetlidir; tıkanır, kesilir. Fakat her yerde kuyuları kazıp su çıkarmağa ehil olanlar, zahmetsiz herbir yerde suyu buldukları gibi, aynen öyle de: Ulema-i İlm-i Kelâm, esbabı, nihayet-i âlemde teselsül ve devrin muhâliyeti ile kesip, sonra Vâcib-ül Vücud'un vücudunu onunla isbat ediyorlar. Uzun bir yolda gidiliyor. Amma Kur'an-ı Hakim'in minhâc-ı hakikisi ise, her yerde suyu buluyor, çıkarıyor. Her bir âyeti, birer Asâ-yı Musâ gibi nereye vursa âb-ı hayat fışkırtıyor. $ düsturunu, herşeye okutturuyor.Hem imân yalnız ilim ile değil, imânda çok letâifin hisseleri var. Nasılki: Bir yemek mideye girse, o yemek muhtelif âsâba, muhtelif bir surette inkısam edip tevzi olunuyor. İlim ile gelen mesâil-i imâniye dahi, akıl midesine girdikten sonra derecata göre ruh, kalb, sır, nefis ve hâkezâ.. letâif, kendine göre birer hisse alır, masseder. Eğer onların hissesi olmazsa, noksandır. İşte Muhyiddin-i Arabi, Fahreddin-i Râziye bu noktayı ihtar ediyor. M.)

• MARİN

  Burun ucunda olan yumuşak kemiksiz yer.

• MARİSTAN

  f. Hastahâne.

• MARİZ

  (Maraz. dan) Hasta. İlletli. Dertli.

• MARİZANE

  f. Hasta olarak.

• MÂRR

  Geçen, geçmiş, yürüyen.

• MÂRRE

  Fık: Herkesin gittiği umumi yoldan yürüyen.

• MÂRRÎN

  (Mâr. dan) Geçenler.

• MÂRRİN Ü ÂBİRÎN

  Gelip geçenler. Gelen giden.

• MÂRR-ÜL BEYAN

  Beyânı yukarıda geçmiş olan.

• MÂRR-ÜZ ZİKR

  Yukarıda zikri geçmiş olan, yukarda bahsedilmiş olan.

• MARSUS

  (Bak: Mersus)

• MARTULOS

  (Martoloz) Osmanlı Devletinin teşekkülü sıralarında ve yeniçeri teşkilâtından önce, Hristiyanlardan, ordunun geri hizmetlerinde çalışmış olan teşekküllerden biridir. Silâhlanmış kişi mânasında Rumca bir kelimedir. * Eskiden Tuna gemicileri, korsanı mânasında da kullanılmıştır.

• MA'RUF

  Bilinen, tanınmış. Belli, meşhur. * Şeriatın makbul kıldığı veya emrettiği. * Adl, ihsan, cud, tatlı dil, iyi muamele. (Bak: Emr-i bi-l ma'ruf)

• MA'RUFAT

  Bilinen şeyler. Şeriatın emrettiği hususlar.

• MA'RUF-İ CİHÂN

  Dünyaca tanınan ve meşhur. Cihânın bildiği.

• MA'RUFİYET

  Ma'rufluk. Ünlülük, meşhurluk, tanınmışlık.

• MA'RUR

  Uyuz.

• MA'RUŞ

  Üstü çardak şeklinde yapılı bina.

• MA'RUZ

  Bir şeyin etkisine uğramak veya uğratmak. * Arzolunmuş, arzolunan. * Serilmiş, yayılmış. * Verilmiş, sunulmuş. * Anlatılmış. * Bir şeye karşı siper alan.

• MA'RUZÂT

  (Ma'ruz. C.) Arz olunanlar. Arzedilenler, takdim edilenler. Küçükten büyüğe bildirilenler.

• MARZAT

  Rızâ. Memnuniyet, hoşnudluk.

• MARZÎ

  Razı olmağa dâir. * Kabul edeceği, razı olacağı.

• MARZÎ-İ İLÂHÎ

  Cenab-ı Hakk'ın rızasına uygun işler.

• MARZİYAT

  Razı olunacak şeyler. Allah'ın rızasına dair olanlar.

• MARZİYE

  Razı olma, hoşnud olma, memnuniyet.

• MAS

  Yeyni, hafif kimse.

• MA'S

  Tıb: Adalelerin tutulması, kasların büzülmesi. Kramp.

• MA'S

  Ovmak. * Dürtmek.

• MAS'

  Davarın kuyruğunu salması. * Vurmak. * Parlamak.

• MASA'

  Kılıçla vuruşmak.

• MASABAK

  (Bak: Masebak)

• MASAD

  (C: Musdân-Emside) Dağın yüksek ve yüce yeri.

• MAS'AD

  (C.: Masâid) Yukarı çıkılacak yer. Suud yeri.

• MASADAK

  Bir sözü veya hükmü tasdik eden husus. "Söylendiği gibi, denildiği şekilde, doğru, sâdık, olduğu gibi, muvâfıktır, mutâbıktır, tıpkısı" gibi mânâlara gelir. Mânânın fertlerine de mâsadak denilebilir.

• MASADIR

  (Masdar. C.) Masdarlar.

• MASAFF

  Savaş, muhârebe, harp, cidâl yeri.

• MASAHA

  Sıhhat mevzii. * Kamer, ay.