M Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. M Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• MUAKKAD

  İnce ve müşkil olan. Zor anlaşılan söz. * Ukdeli, düğümlü.

• MUAKKID

  Düğümleyen, sihir yapan, cadı.

• MUAKKİB

  Ardına düşen, takib eden, ardından koşan. * Tağyir ve ibtal eden.

• MUAKKİBÂT

  Gece ve gündüz melâikesi. * Namazı müteakib otuz üçer defa tekrar edilen tesbih. (Bak: Tesbih)

• MUAKKİBÎN

  Tâkipçiler, arkasından koşanlar, ardından gelenler.

• MUALEBE

  Erkeğin, karısı ile oynaması.

• MUALECAT

  Tedâviler, ilâç kullanmalar. * Bir hususta çalışmalar.

• MUALECE

  Bir hususa çalışıp devam etmek. * Hastaya bakmak. İlâç kullanmak, ilâç vermek. * Bir işe teşebbüs, bir işe girişmek.

• MUALLA

  Yüksek, yüce, âli. Makamı ve rütbesi yüksek.

• MUALLAK

  Askıda. Hakkında karar verilmemiş, hallolunmamış. * Havada boşta duran. * Sürüncemede kalmış iş. * Edb: Açık hece, bir vokalle okunan hece. (Bak: Müsned)

• MUALLEKA

  (C.: Muallekat) Askılar. Henüz karar verilmemiş olanlar. * Kocası kaybolan kadın. * İslâmiyet'ten evvel Arabların meşhur edib ve şâirlerinin Kâbe duvarına astıkları yazılar ve şiirler.

• MUALLEKAT-I SEB'A

  (Yedi askı) Kur'ân henüz nâzil olmadan, câhiliyet devrinde meşhur Arap şâirlerinin en beğenilmiş şiirlerinden, Kâbe'nin duvarına astıkları yedi meşhur kaside.(Ceziret-ül Arab ahalisi o asırda ekseriyet-i mutlaka itibariyle ümmi idi. Ümmilikleri için mefâhirlerini ve vukuat-ı tarihiyelerini ve mehâsin-i ahlâka yardım edecek durub-u emsâllerini kitabet yerine şiir ve belâğat kaydiyle muhafaza ediyorlardı. Mânidar bir kelâm, şiir ve belâgat cazibesiyle eslâftan ahlâfa hafızalarda kalıp gidiyordu. İşte şu ihtiyac-ı fıtri neticesi olarak o kavmin mânevi çarşı-yı ticaretlerinde en ziyade revac bulan, fesâhat ve belâgat metâı idi. Hattâ bir kabilenin beliğ bir edibi, en büyük bir kahraman-ı millisi gibi idi. En ziyâde onunla iftihar ediyorlardı. İşte İslâmiyetten sonra âlemi zekâlariyle idare eden o zeki kavim, şu en revaçlı ve medar-ı iftiharları ve ona şiddet-i ihtiyaçla muhtaç olan belâgatta akvâm-ı âlemden en ileride ve en yüksek mertebede idiler. Belâgat, o kadar kıymetdar idi ki, bir edibin bir sözü için iki kavim büyük muharebe ederdi ve bir sözüyle musâlaha ediyorlardı. Hattâ onların içinde "Muallekat-ı Seb'a" nâmiyle yedi edibin yedi kasidesini altınla Kâbe'nin duvarına yazmışlar, onunla iftihar ediyorlardı. İşte böyle bir zamanda, belâgat en revaçlı olduğu bir anda Kur'an-ı Mu'ciz-ül-Beyan nüzul etti. Nasılki, zamân-ı Musâ Aleyhisselâm'da sihir ve zaman-ı İsâ Aleyhisselâm'da tıb revaçta idi. Mu'cizelerinin mühimmi o cinsten geldi. İşte o vakit bülegâ-yı Arabı, en kısa bir suresine mukabeleye dâvet etti: $ fermaniyle onlara meydan okuyor. Hem der ki: "İman getirmezseniz mel'unsunuz. Cehennem'e gireceksiniz." Damarlarına şiddetle vuruyor. Gururlarını dehşetli surette kırıyor. O kibirli akıllarını istihfaf ediyor. Onları bidâyeten idam-ı ebedî ile ve sonra da Cehennem'de idâm-ı ebedî ile beraber dünyevî idam ile de mahkûm ediyor. Der: "Ya muâraza ediniz, yahut can ve malınız helâkettedir."İşte eğer muâraza mümkün olsaydı acaba hiç mümkün mü idi ki, bir iki satırla muâraza edip dâvâsını ibtal etmek gibi rahat bir çare varken, en tehlikeli, en müşkilâtlı muharebe tariki ihtiyar edilsin! Evet o zeki kavim, o siyasi millet ki, bir zaman âlemi, siyasetle idare ettiği halde, en kısa ve rahat ve hafif bir yolu terketsin! En tehlikeli ve bütün mal ve canını belâya atacak uzun bir yolu ihtiyar etsin, hiç kabil midir? Çünki: Edipleri, birkaç hurufatla muâraza edebilseydi; Kur'an, dâvasından vazgeçerdi. Onlar da maddi ve mânevi helâketten kurtulurlardı. Halbuki, muharebe gibi dehşetli, uzun bir yolu ihtiyar ettiler. Demek, muâraza-i bilhuruf mümkün değildi, muhaldi. Onun için muharebe-i bissüyufa mecbur oldular. Hem, Kur'anı tanzir etmek, taklidini yapmak için gayet şiddetli iki sebep var. Birisi, düşmanın hırs-ı muârazası; diğeri, dostlarının şevk-i taklididir ki, şu iki sâik-ı şedid altında milyonlar Arabi kitablar yazılmış ki hiçbirisi ona benzemez. Âlim olsun, âmi olsun her kim O'na ve onlara baksa kat'iyyen diyecek ki: "Kur'an, bunlara benzemez. Hiçbirisi onu tanzir edemez." Şu hâlde, ya Kur'an, bütününün altındadır. Bu ise bütün dost ve düşmanın ittifakıyla battaldır, muhaldir. Veya Kur'an, o yazılan umum kitabların fevkindedir. S.)

• MUALLEKİYYET

  Muallak olma, askıda oluş, boşta durma.

• MUALLEL

  Sakat, eksik, noksan. * Hasta, illetli.

• MUALLEM

  Ta'lim görmüş, ta'limli.

• MUALLEM ASKER

  Tâlim görmüş asker.

• MUALLÎ

  Yücelten, yükselten. * Sağılır davarın sağ tarafından sağmaya varan kişi.

• MUALLİL

  Ta'lil eden. Sonradan bir sebeb ve bahane ileri süren. * Eyyam-ı acuzdan bir gün.

• MUALLİM

  Ta'lim eden, öğreten, ilim öğreten.

• MUALLİMÂT

  Öğretici kadınlar, kadın hocalar.

• MUALLİME

  Hanım hoca. Öğreten ve tâlim eden kadın veya kız.

• MUALLİMÎN

  Muallimler. Hocalar, ta'lim edenler, öğretenler.

• MUAMELAT

  (Muâmele. C.) Muameleler.

• MUAMELE

  (C.: Muâmelât) Hatt-ı hareket. Davranma, davranış. Birbiri ile iş görme, amel etme. Alış veriş. * Resmi dairelerde yapılan herhangi bir iş.

• MUAMERE

  İmaret etmek.

• MUAMİL

  (Amel. den) İş yapan. Muamele yapan. Muameleci.

• MUAMMA

  (Amâ. dan) Anlaşılmaz iş. Karışık şey. Bilinmeyen hâl.

• MUAMMEM

  Başı sarıklanmış. İmamelenmiş. Sarıklı olan.

• MUAMMER

  Ömür süren. Çok yaşamış. Uzun ömürlü, bahtlı.

• MUAMMERÎN

  (Muammer. C.) (Ömr. den) Muammerler. Uzun ömürlü kimseler.

• MUANAKA

  Birbirinin boynuna sarılma. Kucaklaşma.

• MUAN'AN

  An'aneli. Senedli. Kimden kime haber verildiği şâhid ve râvilerin isimleri ile bildirilmiş olarak.

• MUANAT

  Bir şeyin zahmetini çekme. * Bir nesneyi dikkatle göz altında bulundurma. Ona göz kulak olma.

• MUANBER

  (Anber. den) Güzel kokan. Güzel kokulu.

• MUANEDE

  (Anud. dan) İnad etme, ayak direme.

• MUANIK

  Birbirinin boynuna sarılan. Kucaklaşan.

• MUANİD

  İnadcı. Kimseye uymayan. Dediğini yapmak isteyen.

• MUANİK

  (Unk. dan) Birbirinin boynuna sarılan, kucaklaşan.

• MUANNE

  Muhâlefet etmek, karşı gelmek.

• MUANNİD

  İnadcı. Muânid.

• MUANNİF

  Ta'nif eden. Şiddetle azarlayan.

• MUANVEN

  İsim sahibi. Ünvanlı. Ünvan verilen. Meşhur. Tantanalı.

• MUAR

  Ödünç alınmış olan mal.

• MUARAZA

  Bir şeyden yan verip sapmak. * Biri ile yarışmak. * Birbirine karşı gelmek. Sözle karşılıklı mücadele. Söz mücadelesi.

• MUARAZA-İ BİL-HURUF

  Söz, yazı veya fikir ile birisine karşı gelmek. Sözlü mücâdele. (Bak: Muallekat-ı seb'a)

• MUARAZA-İ BİS-SÜYUF

  Kılınçla, kuvvetle, silâhla mücadele etmek. Silâhla karşı koymak.

• MUARE

  Zarar etmek.

• MUAREFE

  Karşılıklı görüşme ve tanışma. * Gr: Nekre olmayan kelime. Muayyen ve harf-i târifli olmak. (Bak: Lâm)

• MUAREKAT

  (Muâreke. C.) (Ark. dan) Vuruşmalar, savaşlar, kavgalar.

• MUAREKE

  (C.: Muârekât) Kavga. Vuruşma. Muharebe. Döğüşme.