Z Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

1. Anasayfa
2. Osmanlıca Sözlük
3. Z Harfi İle Başlayan Osmanlıca Kelimeler

• ZEVV

  Irak diyarında bir dağın adı. * Kadr, kıymet. * Miktar.

• ZEVVAK

  Bir şeyi fazlasıyla deneyen. * Bir şeyi çok fazla tadan.

• ZEVY

  Solmak. * Değişmek, mütegayyer olmak.

• ZEVY

  (Zevey) Döndürmek. Cem etmek, dürülmek. Tutmak.

• ZEVZAT

  Doğurmak. * Sür'atle gitmek. * Reddedip uzaklaştırmak.

• ZEVZEK

  t. Geveze. Münasebetsiz, temkinsiz. Ağzı ve eli durmayan. Hoppa.

• ZEY'

  Güzelce pişip erimek.

• ZEY'

  (Zeyean) Duyulma. Meydana çıkıp yayılma.

• ZEYB

  (Bak: Zîb)

• ZEYBEK

  Hafif silâhlarla donanmış ve asâyişi muhafazaya memur olan eski bir sınıf asker.

• ZEYD

  Eski fetva metinlerinde erkeği temsil etmek için kullanılan isimlerdendir. (Diğer isimler: Amr, Bekir, Beşir, Hâlid)

• ZEYD (ZİYÂD)

  Men'etmek, reddedip gidermek.

• ZEYD BİN SABİT (R.A.)

  Sahabe-i Güzinden ve Aşere-i Mübeşşeredendir. Henüz on bir yaşında iken isteği ile İslâmiyet'i kabul etmiştir. Kur'ân-ı Kerim'i kemiklerde yazılı ve hâfızların ezberinde iken bugünkü şeklinde ilk olarak yazan, bu hizmette en büyük hizmet kendisine nasib olandır. Resul-ü Ekrem'in (A.S.M.) kâtipliğini yapmıştır. Süryanice de öğrenmişti. Hz. Ebu Bekir-i Sıddık'ın (R.A.) hilâfeti mes'elesinde Ensar'ı tenvir etmiş, hakikatı izah etmiştir. Hz. Ömer ve Hz. Osman (R.A.) devirlerinde büyük hizmetler görmüş ve beyt-ül mâl te'sisinde ve tesbitinde büyük hizmetleri olmuştur. Hi: 45 tarihinde 56 yaşında irtihal etmiştir.

• ZEYEK

  İki uyluk arasının geniş olup birbirine uzak olması.

• ZEYF

  (C.: Ziyâf - Züyuf - Ezyâf) Kalp ve silik para veya akçe.

• ZEYG

  Şübhe. Doğruluktan ayrılma. * Bir tarafa meyletme. * Yanılma. * Kamaşma.

• ZEYH

  Mahvolmak. * Gitmek. * Uzak olmak.

• ZEYH

  (Zeyhân) Zulüm etmek. Haktan uzaklaşmak.

• ZEYHAN

  Zulüm etmek. Zâlimlik yapmak.

• ZEYL

  Ek, ilâve, bir şeyin altı, devamı. * Etek.

• ZEYL

  Ayırma. Tefrik.

• ZEYLEN

  Ek olarak. İlâve ederek.

• ZEYLİYÂT

  İlâve ve ek olarak yazılan şeyler.

• ZEYN

  Zinet, süs. Süslemek.

• ZEYN-AB

  (Kürdçe) Su kaynağı, pınar.

• ZEYNEB

  Eski fetva metinlerinde kadını temsil eden isimlerden biri. * Gül. (Bak: Hatice)

• ZEYN-ÜD DİN

  Dinin süsü, dinin zineti.

• ZEYN-ÜL ABİDİN

  (Zeynel âbidîn) Lügat mânası: İbadet edenlerin zineti. * (Hi: 38-94) Oniki İmamın dördüncüsü olan zât (R.A.). Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm'ın torunu olan Hazret-i Hüseyin'in ortanca oğlu. Asıl adı: Ali'dir. Tâbiînin büyüklerindendir. Medine-i Münevvere'de vefat etmiştir. (Rahmetullâhi Aleyh)

• ZEYR

  Eksilmek.

• ZEYT

  Zeytinyağı. Yağ.

• ZEYTUN

  Zeytin.

• ZEYTUNÎ

  Zeytin renginde olan.

• ZEYY

  Döndürmek. * Toplamak, cem'etmek.

• ZEYY

  (Bak: Ziyy)

• ZEYYAL

  Kuyruklu. * Uzun etekli.

• ZEYYAT

  Zeytin ağacı.

• ZE'ZEE

  Cem'etmek, toplamak.

• ZI

  Kur'an-ı Kerim alfabesinde onyedinci harftir. Ebcedî değeri: 900'dur.

• ZIA

  İşlenir toprak. Tarla.

• ZIAR

  Devenin ağzını bağlamak.

• ZIBA'

  (Zabu. C.) Sırtlanlar.

• ZIBAB

  (Zabb. C.) Kertenkeleler. Kelerler.

• ZID

  Aksi, muhâlif, zıt. * Nefret edilen, kerih şey.

• ZIDDÂN

  İki zıt.

• ZIDDEYN

  Birbirinin aksi olan iki şey. İki zıt.

• ZIDDİYET

  Birbirine muhâlif, zıt olma hâli. Zıtlık. Birbirinden nefret etme. Zıt fikir veya kanaat sahibi olanların durumu.

• ZI'F

  İki kat. Bir şeyin miktarca iki katı.

• ZIFR

  Tırnak. Çengel. Pençe.

• ZIHAR

  İki şey arasında münasebet ve mutabakat meydana getirmek. İki şeyi birbirine mutabık eylemek. Arka arkaya, mukabil kılmak. * Karşılıklı yardımlaşmak. * Fık: Bir kocanın, karısını müebbeden mahremi olan birisinin bakması câiz olmayan bir yerine teşbih etmesi.Meselâ, bir adam karısına, "Sen bana anam gibisin" demesi gibi. Bu halde karısı da ona haram olurdu. İslâmiyetten evvel câhiliyet âdetleri olan ve bir nevi boşanma usulü sayılan bu çeşit hareketi İslâmiyet men'etmiştir ve zecr için zıhar eden kimseye keffaret vaz' olunmuştur. (O.L.)

• ZIHARE

  Elbisenin dış yüzü, dış tarafı.